Trong cuộc đời, ai cũng có một người mẹ. Mẹ sinh ra, nuôi nấng, dạy dỗ và hy sinh tất cả vì ta nhưng không phải ai cũng hiểu được tấm lòng và tình yêu vô bờ bến của mẹ. Đôi lúc, ta trẻ thơ và vô tâm nhưng vẫn ngỡ mình đã đủ sâu sắc để thấu hiểu về mẹ… "Hạt cát nhỏ nhoi" – câu chuyện trong tập truyện cùng tên – chính là những tâm sự, ray rứt của một người con về sự hời hợt, nông nổi của mình trước bao la tình mẹ…

Bến bờ

Hôm ấy, bố dắt con đến lớp. Giữa đường, chợt nghĩ ra, con bảo: "Bố về đi! Con tự đến trường được mà!". Con nằng nặc đuổi bố về. Con vùng vằng khỏi tay bố. Buổi học đầu tiên trong đời, con thấy như mình đã thật lớn. Xúng xính áo quần mới, chiếc túi sách nằng nặng đeo ngang người, mũ lá rộng vành trên đầu, lũn cũn và hăm hở, con băng qua đường tới lớp. Con không thích mọi người nhìn thấy bố đưa con đi. Con muốn tự mình làm được một điều gì đó thật khác với bè bạn trang lứa của con.

Nhưng con đã đi học muộn. Sân trường vắng hoe. Từ mỗi lớp học vọng ra lời thầy cô giáo giảng bài, tiếng thước gõ trên bảng, nghe nhịp nhàng, kỷ luật và trang nghiêm. Con run lên khi vấp vào bậc thềm lớp học. Hành lang rộng, dài và trống trải. Con đã nhận ra lớp của mình, nơi căn phòng có hai cánh cửa xanh hôm tựu trường bố chỉ, đang mở rộng ra kia. Tự nhiên một nỗi sợ hãi âu lo chưa từng có bỗng choán ngợp khắp tâm hồn con. Con cảm thấy mình thật bơ vơ, lạc lõng đến tủi thân. Bất giác, con quay đầu trở lại! Bố! Bố đã đứng ở phía sau con từ lúc nào, con đâu có hay. Mỉm cười hiền hậu, độ lượng, chở che và trìu mến, bố bảo: Bố ở đây! Bố chỉ đứng ở chỗ này thôi! Con đừng sợ! Vào lớp đi. Cô và các bạn đang chờ con đấy!". Con chạy nhanh vào lớp. Cô và các bạn đứng cả dậy vỗ tay đón chào con. Không để mọi người phải mất thì giờ, phấn khởi, sung sướng và vội vã, con mở cặp, run run giở trang sách đầu tiên có hình chú gà trống ngẩng cao đầu kiêu hãnh. Chợt cậu bạn cùng bàn giật áo và thì thào với con: "Bạn sướng quá đấy! Được bố đưa đến tận cửa lớp học. Lại còn được bố đứng ngoài canh cho nữa chứ".

Con liếc ra cửa sổ. Dưới gốc bàng xa xa, bố đang đứng đó trông về phía con. Trong ánh nắng trong vắt của buổi sáng mùa thu, con nhìn thật rõ, dáng hình bố yêu thương như tạc vào khoảng trời xanh thẳm. Đầy tự tin, hãnh diện và an tâm, cùng các bạn con gào toáng lên theo giọng đọc của cô giáo: O… ò… ó… o. Gà trống gáy: ò… ó… o…

… Con đau lắm. Tự nhiên, bên trong ống chân con như có đàn kiến bò lại qua. Chúng cắn con suốt ngày đêm. Khó chịu, nhức nhối và đau buốt. Người con càng trở nên gầy yếu. Rồi xanh mét. Cho đến khi con không thể bước đi… Bố cõng con vào bệnh viện. Nhìn ánh mắt bố đọc kết quả xét nghiệm, con lơ mơ đoán nhận điều bất thường, khủng khiếp đang đến với mình. Con cứ bám chặt lấy bố khi bố bế con vào phòng giải phẫu. Con thấy, mình như đang bị giết. Cái chết với con là nỗi sợ hãi, đau đớn có thật. Nó trĩu nặng và bóp nghẹt trái tim con. Con khóc. Con khóc thút thít. Con khóc òa lên khi nghe được những âm thanh loảng xoảng, lanh canh lạnh lẽo từ trong phòng mổ vọng ra…

… Nhưng bố đã lau nước mắt cho con. Bố kể: "Hồi nhỏ, ở nhà quê, bố trèo cây, cao lắm. Không may bị ngã xuống đất. Đầu đập đánh “bốp” vào cục đá, vỡ toang ra. Máu chảy đầm đìa, mê man bất tỉnh. Nhưng lúc ấy, bố biết chắc sau này sẽ gặp được một em bé như con. Thế là, dù đau đớn và sợ hãi vô cùng, nhưng nhất định bố không thể chết được. Sao lại có thể chết dễ dãi như thế cơ chứ? Bởi vậy, con cũng không thể nào vì sợ đau quá mà chết đi. Bởi nếu con bỏ đi thì bố sẽ biết làm bố của ai? Khi già rồi, bố biết sống cùng ai…?". Thế là con lại bình tĩnh gạt nước mắt và nhoẻn miệng cười. Con tự trèo lên băng ca. Cô y tá đặt lên mũi con chiếc ống thở. Rồi tay con nhói lên. Ai đó hỏi: "Cháu tên gì nào? Cháu con ai? Một cộng một là mấy?…". Con muốn trả lời thật đúng, con muốn kể về bố thật nhiều. Nhưng khi ấy, có một bóng đen rất nặng nề, thật trĩu nặng, trĩu nặng dần dần trùm lên lồng ngực bé nhỏ của con. Con mê đi…

Hai mươi tám viên gạch hoa vuông! Khoảng cách ấy với con như là vô tận. Sau nhiều lần phẫu thuật, bác sĩ nói rằng, nỗi đau thể xác của con sẽ dần qua thôi nhưng có thể con sẽ không bao giờ đi lại bình thường được nữa. Suốt đời, con sẽ phải gắn bó với đôi nạng gỗ cao cao này.

Bố đưa con ra ngoài hành lang. Giằng khỏi tay con đôi nạng, bố quát: "Đi lại đây nào!". Bố chỉ ở trước con có hai viên gạch hoa thôi. Nhưng con lần mãi vẫn chưa tới nơi. Thế mà khi con sắp lại gần rồi. Bố liền lui xuống. Con cũng nhích lên. Tay bố dang rộng ra đón chờ con. Con muốn sà nhanh vào vòng tay bố quá. Con như sắp ngã quỵ xuống. Con muốn con có thể bay đi. Da thịt con bị kéo căng ra. Các khớp xương khô kiệt, tê dại. Mồ hồi đầm đìa trên trán con. Mồ hôi ướt nhòa mái tóc con… Chưa lúc nào, con lại thấu hiểu nỗi thiệt thòi của kẻ tật nguyền đến thế. Chưa lúc nào, con ao ước có được đôi chân lành lặn và khỏe mạnh đến thế. Và cũng lúc ấy, con nhận ra mình vô cùng tồi tệ và bất lực thế nào. Con thất vọng. Con mỏi mệt. Con cầu cứu bố. Nhưng bố vẫn đứng ở rất xa. Bố vẫn chỉ vẫy tay thôi. Bố vẫn bảo: "Con làm được đấy. Thử lại lần nữa. Con sẽ thấy con đi được ngay. Thật đấy. Không khó đâu!".

… Có một điều gì đó rất mạnh mẽ ùa vào trái tim con. Như khỏe lên, quên hết mọi đau đớn, con cất bước đi về phía bố. Một lần hai mươi tám viên gạch hoa vuông. Hai lần. Và nhiều lần hơn nữa. Mồ hôi ướt đầm dấu chân con. Mồ hôi cũng ướt nhòa đôi tay bố. Sau nhiều ngày, con đã đi lại được. Đúng bố ạ, con có thể làm được!

Nhưng con thật yếu quá. Con có nhiều bệnh quá. Có thể vì thế bố càng thương con hơn. Nhưng cũng có thể vì thế mà nhà mình lại càng nghèo hơn. Bố không có thời gian ở nhà. Bố phải làm thêm nhiều việc. Niềm đam mê của bố là hội họa. Nhưng bố không vẽ nữa. Bố thành thợ sơn. Bố trèo lên những giàn giáo cao ngất giữa ngã tư phố chợ. Cả ngày dưới nắng lửa gay gắt, bố phết lên những tấm pa-nô khổng lồ các khối màu sặc sỡ. Rồi bố đến hiệu ảnh, quán cơm, tiệm cắt tóc, nhà trọ… Bố bài trí, trang hoàng và điểm tô. Hoa và lá. Chim thú và cỏ cây. Những nụ cười cởi mở và các cô gái xõa tóc yêu kiều. Ánh sáng rực rỡ và sắc màu chói lọi… Bố đã vẽ tất cả. Bố tạo ra tất cả. Thật vừa ý chủ nhà. Thật hài lòng người thuê. Bố đã làm việc nhiều lắm. Bố đã phải làm tất cả để có thật nhiều tiền. Cho con và vì con.

Suốt cả ngày bố vất vả và dãi dầu là thế, vậy mà tối đến, thay bộ quần áo hắc mùi dầu vẽ, rửa vội đôi tay dính màu nhòe nhoẹt, ăn uống qua quít vài ba bát cơm, bố lại phải dỗ con học bài, phải kể chuyện để ru con ngủ. Mà con lại thường rất hư. Con hay khóc và đòi hỏi bố thật nhiều. Đôi lúc, không tìm ra cớ gì để vòi vĩnh, con lại mon men đến gần bố. Con nhổ tóc sâu cho bố. Con đấm lưng cho bố bớt mỏi. Con hát cho bố nghe. Nhưng bố chẳng biết được đâu, đấy chính là “kiểu cách” của con, con làm thế là để “dễ nói năng”, là để bố dễ xiêu lòng chiều theo ý muốn của con. Những câu chuyện của bố đã có nhiều người kể cho con nhưng chuyện của họ không hay bằng bố kể. Biết bao nhiêu khảo dị với nhiều tình tiết mà mỗi ngày thêm bí ẩn, thú vị và thân thiết hơn. Con gối đầu lên cánh tay bố. Con ôm lấy cổ bố. Con vuốt ve chiếc cằm cưng cứng râu và gò má ram ráp nắng của bố. Con áp chặt tai vào lồng ngực vạm vỡ của bố. Con lắng nghe, từ nơi đó tiếng đập thình thịch, thình thịch của trái tim. Con cười khúc khích, con cười phá lên vì thích thú. Con thút thít và con nức nở bởi thương quá… Bác thợ săn bắn nhầm chú hươu cha. Bà tiên hóa phép biến bác thành con hươu. Nhưng bác thợ còn phải trở về nhà vì ở nơi ấy có cô con gái của bác đang ốm nặng. Cô bé đang chờ lẵng hoa ở cánh rừng kỳ diệu mà đang đêm bác phải kiếm tìm. Nhưng khi người cha về đến cửa, bầy chó nhà lại không nhận ra ông chủ trong hình hài mới. Chúng vẫy đuôi ngỡ ngàng và miệng sủa ing oang lên khiến bác thợ săn – chú! hươu không thể vào nhà lần cuối tạ từ những người ruột thịt được nữa. Đặt lẵng hoa thần trước bậc thềm ướt đẫm sương, gửi gắm lại những nguyện ước thánh thiện, bác lặng lẽ trở lại cánh rừng, trong vắng lặng âm thầm… Con ôm chặt lấy bố. Con nghe vọng từ xa thẳm tiếng lá rừng xào xạc rơi buổi đêm. Con nghe thấy bước chân nhẹ êm và quả cảm. Thấy đôi mắt sâu thẳm đau đáu ngước nhìn lên. Cỏ cây và chim muông. Con người và thú vật. Nụ cười và nước mắt. Là muôn vàn hình bóng hữu hình và hư vô đan xen, gắn bó trong thế gian mênh mông bi tráng này.

… Con dắt bố đi. Hành lang rộng quá! Những viên gạch hoa trông vuông vức quá! Và căn phòng trắng sực mùi ê te mở toang ra. Người ta dặn con ngồi ngoài. Sau khung cửa kính mờ, bố vẫn cười, bố vẫy tay nhắn nhủ con một điều gì đó. Một điều gì bố ơi! Con cắn chặt môi ngước nhìn hoàng hôn phản chiếu trên khung cửa kính trước mặt. Hoàng hôn đỏ ối. Một màu đỏ bầm đau nhức nhối. Bố ơi, con lớn nhiều rồi. Con đã học, làm việc và yêu thương. Con đã hiểu, để có được một chỗ đứng cho mình trên mảnh đất vốn dĩ chật hẹp và khô cằn này quả là quá khó khăn. Và cũng thật khó làm sao để tìm được một tri âm trong thế giới đông đúc này. Nhiều khi, sự đau khổ, niềm tuyệt vọng, những thất bại và đổ vỡ cay đắng siết chặt lấy trái tim ốm yếu của con. Phút giây bi thảm sau cùng, hơn một lần, con ao ước được chết. Nhưng cũng chính ở giây phút buồn thảm cuối cùng ấy, không hiểu sao con lại thấy mình nhỏ lại, thật bé như ngày nào. Con không ngoái đầu trở lại nữa bởi sau con, không có ai đứng đó chở che. Con cũng không nhìn về phía trước, bởi nơi ấy, cũng chẳng còn ai như bố dang tay đón chờ. Nhưng con hiểu, con đã có lỗi thật nhiều. Sự thất vọng của con, niềm đau khổ của con, sự muộn phiền của con, trước cuộc đời bố đâu có ý nghĩa gì. Con chỉ là một hạt bụi nhỏ nhoi, bất lực, vô định bay trong đời. Có ai bảo con sống là dễ đâu. Nhưng bố đã nói với con, đừng dễ dãi buông xuôi. Ít ra, trong rất nhiều bất hạnh, con vẫn còn có cho riêng mình một bến bờ để quay về và cất bước ra đi. Con nhìn qua đáy hoàng hôn. S�! �u mãi trong căn phòng trắng là màu đỏ ngột ngạt nhức nhối ngưng đọng trên băng ca. Bố ơi, chẳng ai có thể nói dối con được mãi. Bố bị bệnh đã lâu. Bệnh của bố hiểm nghèo lắm. Có lẽ cũng chẳng còn bao lâu nữa. Nhưng bố ơi, con đã quen sống với bố rồi. Đã quen với bóng hình và suy nghĩ về bố. Con chỉ lớn lên thôi. Chỉ ra vẻ can đảm, chỉ giả vờ tự tin thôi. Bởi con mãi vẫn chỉ là đứa bé con cô đơn, rất cô đơn. Con chỉ có bố mà thôi. Bố ơi, bố đừng chết bố nhé!

Những đêm châu chấu

Tôi đã tưởng mình sẽ không bao giờ còn gặp lại người thân được nữa. Con châu chấu chúa xanh ngọc có cái đầu gồ ghề ương bướng, đôi cánh cứng, xanh biếc y hệt hai nửa chiếc lá tre gân guốc xếp vào nhau, cùng lớp áo trong màu hồng mỏng tang óng ánh rực rỡ, đẹp tuyệt vời, đã dẫn dụ tôi vào sâu tít giữa bãi ngô rồi mất hút. Một mình giữa tứ bề là những thân ngô cao ngút đầu người, tôi không biết lối ra. Nhìn đâu, ngó đâu cũng thấy giống nhau. Những thân ngô chằn chặn, đốt khúc thẳng đứng, mập mạp căng tràn nhựa sống. Những thân ngô chành chọe, lá xanh mướt, so le hai, ba trái bắp xanh nõn, nhinh nhính, tròn tròn, cỡ bằng quả chuối tây, đầu hồng hồng lõa xõa những bím râu non tơ bóng bẩy. Ngẩng mặt lên, chỉ thấy những ngọn cờ ngô phủ đầy phấn vàng, lắc lư, vung vẩy. Dăm ba chú ong nâu lượn vòng số tám, rập rờn đậu bay. Mặt đất nơi tôi đang đứng, cỏ ngọt, hoa cúc dại, cây cứt lợn, khoai tàu và dây dưa, bầu bí lác đác hoa vàng, trái quả còi cọc xanh xao lặng lẽ nằm giữa kẽ lá nhợt nhạt vì thiếu ánh nắng… Giống nhau thế. Đi hết hướng này, chuyển hướng khác, xoay ngang, tiến dọc, về trái, qua phải, tới mỏi hết cả chân mà vẫn không tìm được đường ra. Tôi lạc lối mất rồi…

Bãi ngô quê tôi rộng lắm. Người quê tôi không trồng ngô theo luống, theo hàng. Đứng gần những gốc ngô cách nhau đều đặn, lơ phơ tưởng là dễ dãi nhưng thực ra, ngô quê tôi mọc phóng túng, tự do, ngang tàng cùng bước chân mau thưa và vết bập bai, bập gậy nhịp nhàng của người gieo giống. Đất quê tôi phì nhiêu. Hầu như hạt giống nào rơi xuống đều bén rễ đẩy cao cái mầm tí hin mới hé mắt khỏi vỏ hạt, dần dần xanh um lên. Những cây ngô nhỏ, bé con, miên man, bát ngát chạy từ bờ sông tràn vào thung lũng rồi trườn lên sườn đồi. Khi những cây ngô lã xã ngang mắt cá chân, bắt đầu đợt làm cỏ đầu tiên. Khéo léo đưa nhanh cái bai sắt cào xé cỏ dại, chúng tôi vừa vun đất vừa tỉa bớt những cây ngô còi cọc mọc dày, tranh nhau vươn lên từ cùng một núm đất. Gió lồng lộng thổi, mỏi lưng, đứng nghỉ, chống tay bên hông, tháo nón, bỏ khăn che mặt, phe phẩy quạt mà ngắm nhìn. Một màu xanh non tươi rập rờn mát rượi trải ra bát ngát. Quê tôi, không ai rào rẫy, khoanh đất, đắp kè, be bờ, đóng cọc, trồng cây… phân chia ranh giới bãi ngô riêng. Cứ thấy đất còn trống là tới bạt cỏ, chặt lau lách, đốn cây, đốt tro, thả hạt xuống. Có lỡ tay quá sang nhà người khác cũng chẳng sao. Mùa thu hoạch, nhiều khi có khoảnh ngô bắp mẩy căng, già úa, héo gục, đợi mãi chẳng ai nhận mà bẻ về…

Nhưng khi ngô lên cao quá đầu người, lứa cào cỏ thứ ba trước lúc bông ngô đơm phấn vài ngày chuẩn bị làm hạt thì là chuyện khác. Lúc ấy, tất cả đều chìm xuống dưới những cây ngô cao, xanh tươi mướt mát. Tầm mắt bị che khuất, không nhìn đi nơi xa được, không sao biết được mình đang ở nơi nào giữa bãi xanh mênh mông…

Nếu tôi lớn hơn, tức là khi tôi đã được cha và anh truyền dạy cho đôi chút kinh nghiệm cuộc sống; tôi có thể trông hướng gió thổi qua tàu ngô; nhìn tia nắng mặt trời chiếu rọi trên kẽ lá; áp tai trên đất nghe ngóng tiếng động cuồn cuộn ầm ì của dòng sông chảy tít tắp xa kia vọng lại; hay đơn giản, ghi nhớ tảng đá, ụ mối, gộc cây mục nát phủ đầy tai nấm… tôi sẽ tìm được lối đi của mình.

Nhưng khi ấy, tôi còn bé quá, cha và anh chưa kịp nghĩ tôi cần biết tới những điều này. Bởi thế, loay hoay, cuống quít, mệt nhoài, rời rã, hốt hoảng và sợ hãi, tôi vẫn không thoát khỏi rừng ngô. Tôi hú hét, khóc lóc, đấm đá lung tung, giậm ngã những thân ngô cùm kẹp quanh mình. Bất lực quá, tôi ngồi bệt xuống đất, mồ hôi ròng ròng trên má và bên bết trên tóc. Tôi cào tay bẻ vụn những thân ngô, miệng nhai, cắn, xé, càm bắp non côm cốp cho đến hết cả vị ngòn ngọt, ngậy ngậy chuyển sang vãi vụn, nát nhừ nhệu nhạo trong miệng. Cổ tôi lờ lợ, khát khao. Môi và lưỡi nứt nẻ, tay chân, mặt mũi đều xước sát vết lá ngô cào. Nước mắt tôi lã chã rơi xuống cỏ; xót xa, bỏng rẫy, đau đớn trên những vết thương rớm máu nơi da thịt.

Cũng may, con chó nhỏ khôn ngoan đã không bỏ rơi tôi. Vào lúc tôi lả đi, còng queo nằm trên đất, bằng sự nhạy cảm, trung thành, tận tụy bản năng giống nòi, nó đã dẫn bố và anh kịp tìm đến cõng tôi trở về nhà.

Kể từ ấy, dẫu là đi cùng nhiều người trên lối mòn xuyên qua bãi ngô, tôi vẫn không sao quên được cảm giác ngài ngại. Chính xác ra là sự ngượng nghịu, hổ thẹn của kẻ đã từng bị thất bại và biết chắc sẽ tiếp tục thất bại trước đối tượng mình vốn rất xem thường. Những cây ngô hiền lành, dịu dàng, trầm mặc ấy đã bủa vây, giam giữ và khuất phục được tôi. Sự yên bình nhưng sâu thẳm, rời rạc mà mênh mông, giản dị và thân thiết, xa xôi nhưng gắn bó của chúng mình như chứa đựng điều gì đó rất lớn lao mà tôi chỉ cảm giác thấy chứ không bao giờ hiểu được. Tôi không còn đủ can đảm chui vào bãi ngô một mình. Đến mùa thu hoạch, cõng gùi trên lưng trĩu nặng, tay thoăn thoắt bẻ bắp, hết cây nào, tôi dùng chân đạp gãy hoặc lia dao phạt cụt gốc ngay đến đó để cuối buổi bó thân ngô cho bò ngựa ăn, để thân ngô mau khô đốt thành tro bụi rải lên bến bãi. Và cũng là để đánh dấu lối về.

Nhưng tôi vẫn rất thích được theo bố và anh ra chòi canh ngô. Không phải canh kẻ trộm. Thú rừng hoặc loài chim chóc lạ lùng gì đó thi thoảng vẫn lẻn về phá đám. Chốc chốc, từ các chòi canh lại hức lên tiếng tù và, tiếng mõ, tiếng chập cheng, phèng la và cả tiếng rúc tay làm hiệu. Cảnh báo, dọa dẫm, xua đuổi lũ động vật càn quấy nhưng nhiều khi cũng là để trêu chọc, đùa chơi. Nằm trong chòi vắng, cả đêm dễ chán ngán, buồn quá, phải đánh tiếng như thế rủ rê nhau đến tụ tập ở chòi ai đó uống rượu, nhấm nháp bắp ngô non nướng và khề khà chuyện mùa màng, thời tiết, săn bắn… cho đến lúc bình minh. Dĩ nhiên, đấy là việc của bố tôi và những người đàn ông lớn tuổi khác, còn với hai anh em tôi thì được ngồi chầu rìa hoặc rúc giữa ổ rơm ấm áp trong góc chòi lắng nghe cũng là điều sung sướng lắm rồi.

Bố đi vắng nhưng anh em tôi vẫn rủ rê nhau lừa gạt con chó vàng ở lại giữ nhà còn mình thì mò ra chòi ngô từ chiều chập choạng. Chúng tôi luôn kiếm cớ để mau chóng được đặt bàn chân lên những nấc cầu thang làm bằng cành tre gân guốc xù xì trèo vào cái chòi lợp lá mía cao ngút, phập phào và ngật ngưỡng ấy. Ở trên chòi, trong đêm, thấy bãi ngô càng rộng mãi ra, lấp lóa dưới trăng sao. Gió đêm lào xào, dồn đuổi những gợn sóng lá ngô nghều ngào, uốn éo. Xanh xanh, trắng trắng, đen đen… các sắc màu lung linh, run rẩy, rập rờn đan quyện vào nhau. Hàng vạn âm thanh vội vã dội về rồi lại cuống quít dời đi. Những con côn trùng rỉ rả. Những con chim không có tổ, ngủ trọ dưới gốc ngô hay bụi cỏ, thổn thức tâm sự kẻ vô gia cư. Vách núi xa lắc thảng thốt, tiếng sông, tiếng rừng hòa vào tiếng gió thổi tạo thành giai điệu kỳ bí. Bầu trời thăm thẳm trên đầu đang chùng thấp gần xuống. Vầng trăng khuyết cong xanh xao, hư ảo, tư lự treo trên những đám mây sương trắng đục ùn ùn trôi ngang. Những ngôi sao tít tắp xòe mở tám cánh, mười cánh, rất nhiều cành vàng rực, cháy bừng tia lửa không bao giờ tắt… Những ngọn cờ ngô run rẩy, lặng thầm, long lanh. Những thân ngô, lá ngô ướt đẫm sương đêm, mỏng manh óng ánh như nhúng bạc. Đêm thâm trầm, rực rỡ, huyền ảo, hoang vu, mênh mông, kỳ vĩ và bí ẩn. Có cái gì đó vừa sợ hãi nhưng mê đắm, thích thú và vui sướng, bay bổng, xao xuyến tâm hồn. Hai anh em tôi vùi kín mình dưới những cọng rơm vàng còn thơm hương lúa mới, hết mở to mắt chăm chăm nhìn như muốn thu gọn cả bầu trời đêm làm t! hế giới riêng mình; rồi lại nhắm nghiền mắt, tai căng ra lắng nghe những tiếng động ngay phía bên ngoài, trên rừng ngô kia… Những lúc ấy, chúng tôi thấy mình như là thứ gì đó thật to lớn, chắc chắn không thể thiếu được giữa cõi mênh mông, phiêu bồng, huyền hoặc kỳ diệu ấy. Và lại thấy mình cũng chẳng là cái gì cả, đã tan biến đi, đã hòa vào sương mây, cát bụi, cỏ cây của vũ trụ bao la kia rồi…

- Con nghé! Con nghé rừng! Nó lại vào bãi ngô đấy! Hai anh em mình trèo xuống bắt về nuôi nhé!

Anh tôi vội vã giật giật tay tôi, nói thì thào. Đôi tai phật có chiếc vành vểnh choãi chếch dưới đuôi mắt dài thông minh của anh tôi khe khẽ vẫy vẫy. Lòng khấp khởi, chúng tôi nhẹ nhàng trườn ra cửa chòi, kéo tấm liếp, nghe ngóng. Đúng là có những tiếng lào xào. Tiếng lào xào, phập phào của những cây lá bị thân thể con vật nào đó lách qua khiến chúng va chạm vào nhau mà phát ra tiếng động. Rất khẽ, rất êm… Chúng tôi nghĩ đến con trâu con trong bầy trâu rừng đã từng tìm vào bãi, ăn vạt cả khoảnh ngô lúc cây cao ngang thắt lưng. Bị mọi người gõ mõ, đánh phèng la, hò hét, dọa đuổi, những động vật hoang dã ấy hoảng hốt tung vó lồng tế lên, cắm cổ thục mạng lao về phía đầm lầy. Duy nhất có con nghé quá ham chơi chui sâu vào bãi, lũn cũn, nhùng nhằng, líu ríu chạy sau bầy đàn. Một con trâu cái, chắc chắn là trâu mẹ rồi, quay vòng lại, thúc vào hông nghé con, nó mới tỉnh ngộ cuống cuồng bôn móng phi lên phía trước. Mẹ trâu chĩa đôi sừng cong, vểnh nhọn hoạn hoắt chứ không vút quặp như trâu nhà, lườm nguýt chúng tôi bằng đôi mắt đỏ ngầu dữ dằn như muốn bảo: “To gan động thử vào con ta xem nào. Húc cho một cái, lòi ruột ra, cấm trách!”. Trâu rừng nhanh nhẹn tinh khôn hơn trâu nhà. Người nó nhỏ, gầy, lông dày, đen, bẩn thỉu… Nhưng anh em tôi chẳng sợ. Chúng tôi có ác ý với bầy trâu rừng đâu, người lớn chỉ dọa đuổi vì bọn này làm bậy, phá hại ngô non, còn anh em tôi chỉ muốn được nuôi, được bầu bạn với nghé rừng thôi mà. Quê tôi, không có thói quen ăn thịt trâu hoặc những con vật đã cùng lao động cực nhọc v! ới mình. Khi chúng già, ai còn nghèo túng, muốn gỡ gạc đôi chút tiền nong sắm sanh con mới thay thế thì dắt tới chợ xa, vừa bán vừa cho; giao thừng, cầm tiền xong là cắm đầu đi ngay, lòng khắc khoải day dứt mãi. Ai khá giả hơn thì dẫn con già cũ ra đồng cỏ, ra đầm lầy xa nơi người ở, phóng thích cho trở lại rừng thẳm, non nước tự do, còn ai sâu tình nặng nghĩa thì vẫn giữ lại nhà, chăn dắt báo cô, khi chúng chết thì đem chôn. Giữa bãi ngô, thi thoảng vẫn nổi lên những khúc xương bò, những hàm răng ngựa hoặc đầu lâu trâu còn nguyên cặp sừng mun giác. Nơi đấy, anh tôi bảo là mả trâu, mả bò, mả ngựa… Nhà chúng tôi chỉ có ngựa, láng giềng có bò nên thường đổi công nhau kéo xe, chở gỗ, ép mật hay cày bừa. Nhưng bò và ngựa không khỏe bằng trâu. Chúng cũng không thể cõng anh em tôi trên lưng bơi qua sông rộng dào dạt nước như tôi đã từng thấy bọn trẻ vùng bên cạnh vào mùa hè vẫn làm như thế. Chúng tôi rất mong bố mua trâu nhưng thấy bảo trâu rất đắt, phải dành dụm tiền bán ngô và hoa màu trong nhiều năm mới đủ. Như thế thì phải chờ lâu quá nên chúng tôi cứ ước ao con trâu con hoang dại ấy về lại bãi ngô. Nhìn thấy những bãi phân trâu và vết móng bùn đất trên bờ sông hoặc cửa rừng còn tươi nguyên, anh em tôi nháy mắt với nhau, nhất định sẽ bắt bằng được con nghé cho bố đỡ vất vả lo toan.

Nhưng nơi phát ra tiếng lào xào ấy không phải là bầy trâu rừng có con nghé chúng tôi mơ ước. Cách chòi canh một quãng khá xa là hai đốm sáng dài dài, lấp ló, le lói, lung linh. Giữa mù sương ban đêm đang rơi dày xuống như tấm màn trắng muốt, ánh sáng ấy hắt lên thành hai vạch sáng nhỏ nhoi, xanh rờn kỳ ảo như hai ngôi sao sa vào bãi ngô mênh mông. Cứ được một lúc khá lâu, hai đốm sáng ấy lại di chuyển vị trí, vẫn lúc ẩn, lúc hiện lấp ló trong đêm đen… Ma? Thi thoảng, tôi vẫn nghe đồn thổi nhiều chuyện ma quái rất ly kỳ. Nhưng nói thật, với những người canh chòi ngô và nhất là với những đứa bé quen sống giữa cây cỏ bụi bờ hoang vu chứng kiến rất nhiều biến ảo thần diệu của tự nhiên như anh em tôi thì hầu như không có nỗi ám ảnh khủng khiếp về thế giới ma quỷ. Trộm ngô? Nếu có thì nhiều lắm cũng chỉ được đầy tay nải, đáng bao nhiêu, không biết chừng kẻ trộm còn lạc, loay hoay mãi như tôi không thấy lối về. Mà có ai ngốc nghếch đang làm việc khuất tất lại báo hiệu làng nước như thế… Tò mò, lạ lẫm nhiều hơn, ngần ngừ đôi chút rồi anh tôi quàng súng cao su vào cổ, nhảy khỏi chòi xuống đất. Tôi cũng quơ vội cây côn bám đuổi theo anh tôi. Như hai con thằn lằn khôn ngoan luồn lách qua những tàu ngô nặng trĩu sương đêm, với bước đi êm ru của mèo rừng, chân lướt nhẹ tới mức làm náo động ít nhất đến những con ngóe xanh vốn lắm mồm i óe ca cẩm trời ơi đất hỡi; lom khom, lúi cúi và tuyệt đối im lặng, anh em tôi tiến về phía có ánh sáng…

Đó là hai ngọn đèn bão đặt trên đất, cách nhau chừng năm, sáu mét. Mỗi cây đèn được để giữa một chiếc lồng đan mắt cáo thon dài khá to cao. Xung quanh mỗi chiếc lồng lại được quấn bằng mảnh ni lông đùng đục. Ánh sáng của những ngọn đèn được thu gọn trong chiếc lồng, phản chiếu qua tấm ni lông trở nên dìu dịu, mờ ảo nhưng đủ để thu hút bọn thiêu thân, bươm bướm và nhiều loại côn trùng khác sống trong bãi ngô mò tới. Nhiều nhất vẫn là họ hàng nhà cào cào, châu chấu. Chưa bao giờ tôi được thấy đông đủ bộ tộc cào cào, châu chấu hội hè tụ tập với nhau vào cùng một lúc như thế. Những con cào cào ma nâu sồng, bẩn bẩn, mắt kèm nhèm, ngọ nguậy râu, lụ khụ chắp tay trước ngực vẻ vô cùng ngoan đạo. Những con cào cào kim nhợt nhạt, bé bỏng, ốm yếu, run rẩy, gầy gò. Những con muỗm ngô đỏng đảnh, môi đỏ, đầu đội mũ nhọn hoắt, dáng đi đủng đỉnh. Những con muồng muỗng xướng ca gảy đàn tành tạch, cười khanh khách giữa đêm khuya. Những con muỗm khoai vàng vàng màu lá đỗ, lê thê lưỡi gươm sau đuôi gương oai, gặp động là lủi biến trước nhất. Rồi những con châu chấu trú ẩn trong cành mục nhiễm lân tinh phát sáng lập lòe. Hình như có cả bầy đàn con chấu chúa đã làm tôi phải khóc giữa bãi ngô kia nữa. Con nhỏ, con to, con lớn, con bé… cứ lũ lượt, đàn đàn, bò ra, bay về, đậu lộp bộp, bám lồm cồm trên tấm ni lông và cọ râu giao lưu với nhau ở đó. Những con côn trùng mắt lồi long lanh, hai ngoạm răng đen, bốn chân, hai càng, bụng dài có đốt, cánh đỏ, cánh xanh, râu vàng chanh như sợi cước, ngọ nguậy ngỗ nghị! ch trên cái đầu trọc trụi thùi lụi. Chúng ăn lá ngô non, uống những giọt nhựa úa ra từ vết thương trên cỏ cây ngưng kết cùng sương tinh khiết. Người chúng to béo, bụng căng, mỡ màng, mơn mởn, mũm mĩm no đủ. Mỗi khi nhìn thấy dấu vết nham nhở, lỗ chỗ do chấu cào cắn trên lá ngô, bố và anh tôi hay nhòm ngó quanh đó và lùng bắt bằng được lũ thủ phạm, vặt càng, bẻ cánh, xâu cổ, đem cho chim, gà, vịt ăn. Tôi nghe kể, trước kia, chấu cào rất nhiều, có mùa, chúng phá gần như tan hoang cả bãi ngô. Vài năm nay, mưa thuận, gió hòa, ít sâu bọ, bọn chấu cào ngông nghênh kia mới tạm cam chịu thành thứ trâu ngựa kéo xe đồ chơi của chúng tôi. Nhưng tôi vẫn sợ những con châu chấu to, có lẽ bằng ngón tay cái người lớn, răng đen, cổ đeo giáp phòng thân xù xì, đôi càng to béo, cứng khỏe, đầy ngạnh sắc. Nó rất tinh khôn, thường đậu lẫn với màu lá ngô rồi bất chợt cắn rất đau, đạp tanh tách đến xước da, chảy máu người ta. Trước khi tẩu thoát bao giờ nó cũng ọe ra một tý nước xanh xanh đen đen tanh tanh lên tay nạn nhân như để lại bút tích nhắc nhở tên tuổi của mình. Bây giờ, bọn chúng cũng đang có mặt trên tấm nhựa kia, hiền lành, đờ đẫn, ngây thộn…

Hai anh em tôi vẫn lặng im quan sát vì phía trước, cũng trong xó tối hun hút xa xa, có hai bóng đen đang ngồi quay lưng về phía chúng tôi, cùng yên lặng hướng mặt về phía những ngọn đèn và chờ đợi. Trong ánh sáng yếu ớt, điều đầu tiên tôi nhìn rõ là bóng dáng một người đàn bà bởi chiếc khăn trùm kín mái tóc và một người đàn ông đầu trọc, những người chúng tôi chưa gặp bao giờ… Khi những con chấu, cào đã bu bám dày đặc, che kín tấm ni lông, họ mới chậm chạp tiến ra. Người đàn bà một bên chân nạng gỗ còn người đàn ông rờ rẫm. Họ quờ quạng, lập cập tóm bắt, dồn góp vào tất cả vào một cái bao. Rõ ràng, cái túi đựng ấy cũng làm bằng vải mưa vì tôi nghe tiếng mở sột soạt và tiếng chân chấu, cào nhảy bấn loạn lộp bộp giống hệt tiếng mưa rơi vỡ trên ni lông. Chân bọn cào, chấu đều có mấu ngạnh nhỏ li ti như răng cưa, giúp chúng bấu chặt dính vào bất cứ vật gì, nhưng vải mưa ni lông đã làm vô hiệu vũ khí của chúng. Chúng bị tóm rất dễ dàng, như thể hai người lớn kia chỉ việc nhặt ra, trút hết những con vật đờ đẫn ấy vào túi. Xong đợt, lại nhấc đèn ra chỗ khác, tiếp tục mẻ “câu” châu chấu mới. Chúng tôi cứ theo họ, cùng đi sâu mãi vào trong bãi ngô, xem họ câu hết lượt này đến lượt khác, cho đến lúc tiếng cào chấu nhảy trong bao vải mưa không còn lộp bộp nữa mà trở nên lịch thịch rồi gần như im lặng. Đã đầy chặt, đã “câu” được nhiều, nặng túi rồi đấy. Họ gỡ tấm ni lông buộc quanh lồng che đèn, thổi tắt một ngọn rồi gói ghém tất cả lại, lầm lũi, dắt díu nhau quay về ! phía tiếng nước chảy. Lúc ấy đêm đã rất khuya và tôi thì quá chán ngán với trò đơn điệu ấy, muốn sớm về chòi ngủ từ lâu…

Đêm thứ ba, lúc hai người thu dọn bộ đồ câu châu chấu thì anh tôi không quay về chòi như hai đêm trước nữa mà nhất định đi tiếp theo họ. Nhận ra mình sắp sửa bước lên thân cây nghiến cổ thụ dài mấy chục mét đổ lấp lửng ngang mặt nước thay chiếc cầu chạm vào bãi đá cạn bờ bên kia thì tôi ngồi thụp xuống bụi, níu tay anh tôi, lo sợ. Phía bên kia là đất hủi. Câu chuyện về cái trại hủi xa xưa vẫn còn rất ghê gớm, đầy ấn tượng, ám ảnh và quá đỗi khủng khiếp trong tâm trí chúng tôi. Đứng ở bãi ngô, chập tối, ai đó lấm lét chỉ về cái hầm khổng lồ, thấp thoáng, tròn tròn, trắng trắng, có cái hốc đen ngòm sâu hun hút trên mỏm đồi cây cối xơ xác xa xôi bên ấy. Đó là lò thiêu xác hủi. Nghe kể, hồi trước, những người hủi bị bắt về vùng sơn cước chúng tôi để cách ly. Họ chết rồi cũng không được chôn xuống đất, phải thiêu thành tro bụi ngay trong cái lò ấy để tránh lây lan. Có người hủi chưa kịp tắt thở đã bị cuốn chiếu vứt ngay vào lò thiêu vì người ta bảo con hủi bị thiêu sống sẽ bớt ác hơn con hủi đã chết. Có lần, tôi đang săn cò ke trên bãi, thấy bầy gia súc cong đuôi chạy dạt vào. Mấy người chăn dắt mặt nhợt nhạt, hớt hải băng qua, nói họ vừa thoáng trông có khói bay lên ở cái lò thiêu ấy, ngửi thấy mùi khen khét, hình như vẫn còn xác hủi chưa cháy hết. Thực hư thế nào không biết nhưng chắc chắn lại có con hủi về sống ở bên ấy. Nó đang đi lấy củi kia kìa. Anh em tôi dắt tay nhau chạy lên núi, ngó sang. Trên sườn đồi có vài người đang gánh củi, dáng vẻ nặng nhọc, rách rưới và khổ sở.! Bó củi nhỏ xíu, chằng buộc lỏng lẻo, xộc xệch và đi đứng loạng choạng. Mặc dù không thù ghét nhưng nỗi kinh sợ, khiếp đảm sự cùi cọc tật nguyền đã làm những người bên bãi ngô chúng tôi từ lâu xa lánh rồi tuyệt giao hẳn với sông nước, đất đồi hoang hóa, um tùm, rậm rì phía bờ sông trại hủi.

… Cái gạt tay cương quyết của anh tôi thay cho câu trả lời “đường ai nấy đi nhé!”. Một mình mà vượt hai bãi ngô rộng thế, nếu không bị lạc thì rồi cũng nằm chơ vơ cô quạnh trong chòi đến sáng. Đi nốt theo anh thì sợ, nhưng mà có chuyện gì thì hai anh em vẫn hay hơn… Biết phận, tôi đành ngậm tăm, lầm lũi tiếp tục cất bước.

Trong đêm, nhưng tôi vẫn nhận ra trên đất ấy cây cỏ tươi tốt khác thường nhờ những chiếc lá mềm mại, phốp pháp chạm lên da thịt mỗi khi rúc vào bụi cây nào đó để bớt động trước khi tiếp tục đuổi theo. Hai người phía trước đi rất chậm, nói chuyện cũng lào phào, chỉ nghe rõ nhất tiếng nạng gỗ lộc cộc, lộc cộc vang lên suốt dọc đường đi. Rõ ràng là có lối mòn, nhưng ít dấu chân lại qua, quá nhiều cỏ nên không thể gọi là con đường được. Chẳng có nhà cửa hay chí ít, mảnh vườn cây, khoảnh đất trồng dứa, chè… chứng tỏ có con người đến đây. Lúc vòng qua chân quả đồi, tôi run cầm cập vì nhận ra đây chính là quả đồi có cái nhà thiêu mà đứng trên bãi ngô tôi nhìn thấy. Anh tôi cũng ngập ngừng đôi chút trước những bậc đá khổng lồ, phả khí buốt giá, xoa xoa vào tóc tôi, chẳng biết là để trấn an bản thân hay cổ vũ đứa em đồng hành.

Một dãy nhà dài, đổ nát, hoang phế phía bên trái vườn chuối xơ xác. Chiếc lò thiêu mái tròn xây bằng xi măng đen xám, vững chắc, bền bỉ, lặng câm lù lù trước mắt. Có cổng, có sân, có bờ rào cành tre xung quanh nhưng lỏng lẻo, thưa thớt. Hai người kia kéo cái cổng lên và cất tiếng gọi. Như đã đợi sẵn, từ cái hốc đen ngòm của lò thiêu chợt lóe lên ánh đèn. Hai, ba đứa bé, nhỏ hơn cả tôi, vừa dụi mắt, vừa gãi đầu sồn sột, miệng ngáp ngáp xuất hiện, khe khẽ reo mừng rồi lũn cũn chạy ùa tới. Đứa lễ mễ đón lấy đồ nghề lỉnh kỉnh trên tay hai người lớn, đứa vội khiêng ra cái chậu to. Có tiếng ho lụ sụ, giọng ca cẩm nhắc nhở nhẹ nhàng. Một bà già, lưng còng, lẹt xẹt xách cái siêu đất, đổ vào chậu. Nước nóng, tôi nhìn rõ những cuộn khói nghi ngút bốc lên. Hai người chúng tôi gặp từ bãi ngô chập choạng lại gượng gạo tay nâng cái túi vải mưa, dốc châu chấu, cào cào đổ nhanh vào chậu. Bị nước nóng, lũ chấu cào lạch tạch nhảy nhảy giãy giụa rồi im thin thít. Bọn trẻ lấy que khua khoắng và hớt hết ra nong tre đặt trên đất. Cả nhà họ ngồi xúm xít lại, bên ánh đèn, vừa làm châu chấu, cào cào vừa chuyện trò rôm rả, vui vẻ. Những tiếng trẻ thơ líu lo sung sướng, ấm cúng và đoàn tụ…

Tôi nhìn sang bên cạnh. Gương mặt thanh tú có vầng trán cao rộng, đẹp như vị thần thiếu niên của anh tôi sáng bừng lên. Yên lặng, đăm đắm, chăm chú và đầy xúc động. Trăng hạ thuyền cong chếch trên tàu lá dong không đủ chiếu rọi cho mọi sinh linh trong bóng tối, nhất là bụi cây chúng tôi đang ẩn nấp. Nhưng tôi vẫn nhìn thấy ngàn vạn mảnh trăng đã vỡ vụn từ lâu đang gắn kết lại, ngưng đọng nơi đôi mắt anh tôi. Có lẽ, cũng như tôi, nhưng nơi ký ức còn dày dặn hơn hồi ức mỏng manh của tôi, tâm hồn anh ấy đang dập dồn tiếng sóng. Những tiếng sóng vĩnh viễn không thể nguôi ngoai… Mùa tôm cá, bố và mẹ tôi đi từ bến sông lên. Bố tôi cởi trần, vai vác lưới, hông đeo giỏ, thân thể lấm tấm vết bùn. Những sợi rêu, hạt cát bám trên lồng ngực nở nang, trên da thịt đỏ au khỏe khoắn của bố lóng lánh ánh mặt trời. Mẹ tôi, đầu đội chiếc khăn đen vương vấn mấy chiếc lá tre, không bao giờ chịu xắn quần để lộ bắp chân trần tròn trắng, những vết nước làm ướt gấu quần mẹ loẹt xoẹt theo vệ cỏ. Mẹ cắp rổ có phủ cành lá chua, khép nép, dịu dàng, hiền hậu bước theo sau. Nghe tiếng bố mẹ gọi, dù đang chơi ở đâu xa anh em tôi cũng nghe thấy và kịp chạy về đón. Chúng tôi đỡ lưới, cởi giỏ, xách rổ, hớn hở nghé mắt ngó nghiêng qua hom, láu táu nhanh nhảu bê chậu, vác thau, đổ tất cả òa ra. Những con tôm óng ánh cong mình nhảy tanh tách. Những con cua mắt lồi, miệng sủi bọt, chĩa đôi càng to xù dọa dẫm. Những con lươn, con chạch chui lủi. Những con ốc to bằng trôn chén, vặn vẹo, nín thinh… Lại có bữa tươi rồi đ�! �y! Anh em tôi vừa chọn lựa, vừa tóm bắt, miệng cố tình la oai oái, thích thú vì bị râu tôm đâm, càng cua kẹp vào tay, liêng liếc nhìn, âm thầm khoái trá thấy bố mẹ giật mình, nhắc nhở, xót thương… Bố mẹ ngồi nghỉ ngơi trên bậu cửa, âu yếm nhìn anh em tôi, mắt chan chứa yêu thương và dào dạt niềm hạnh phúc của người bằng lòng cay cực, nhọc nhằn suốt đời mình để lấy đôi chút vui vẻ, sung sướng cho con cái… Bây giờ, phía trước chúng tôi kia, trong khoảnh sân mỏng hẹp có vùng ánh sáng nho nhỏ của ngôi nhà tiêu điều ấy, cũng là không khí ấy, cũng là ánh mắt, giọng nói thương yêu như thế. Khác chăng với chúng tôi là ban ngày bừng sáng thì họ là đêm tối mịt mùng, mớ tôm cá tươi sống thay bằng mớ cào cào, châu chấu xanh non mà thôi…

Bỗng dưng thấy lại chiếc khăn tay được gấp cẩn thận, đặt ngay trên gối của mình, tôi sung sướng cứ muốn nhảy tâng tâng lên mãi. Đó là kỷ vật của mẹ. Tôi hay bị chảy máu cam và chỉ vâng lời mẹ dặn luôn nhớ mang khăn tay khi đòi người thêu vào con nhạn trắng. Con nhạn trắng lẻ bạn, lạc bầy, bay một mình, y hệt con nhạn trong bức tranh treo tường nhà ông già bán thuốc người Hoa dưới trấn tôi thấy buổi được bố mẹ cho ngồi xe ngựa xuống chợ bán ngô. Tôi vô tình thích thú, mẹ cũng không biết, chim nhạn đơn độc như thế là điềm báo niềm hoài thương biệt ly. Mùa xuân, mẹ đột ngột trúng cảm rồi mất. Tôi luôn giữ bên mình chiếc khăn mới khâu. Đi đâu, làm gì cũng mang theo như lá bùa số mệnh. Không tìm thấy khăn, tôi nghĩ mình đánh mất, cứ ngẩn ngơ tiếc nhớ mà không dám hé lời với ai… Cái đập tay ấm áp, chắc nịch và mạnh mẽ lên đôi vai gầy guộc của tôi làm tôi nhận ra rằng anh tôi đã lớn hơn tôi nghĩ nhiều lắm. Ngồi kề vai nhau trên đống lá ngô, trước mặt là những sáo nứa lủng liểng từng túm bắp ngô chắc mẩy chớp nắng hanh hong vàng rực, anh trai dúi vào tay tôi bọc lá riềng hong lửa âm ấm, thơm cay. Những con châu chấu, những con cào cào rang vàng, giòn giòn, ngòn ngọt, thơm ngon, ngậy bùi và mặn mòi lần đầu tiên tôi được nhấm nháp trong đời.

Tôi là đệ tử trung thành của anh tôi, luôn giữ trọn vẹn lời hứa không bép xép với bất kể ai về những đêm châu châu ấy. Chỉ khi bố trở về, anh tôi mới kể lại cho bố nghe. Người đã theo chân anh em tôi sang đất hủi, xuất hiện vào đúng lúc gia đình ấy đang đoàn viên vui vẻ nhất. Ban đầu, những người tật nguyền hốt hoảng, sợ sệt, lo lắng tưởng bố tôi đến cấm đoán họ không được bắt châu chấu trên cánh đồng ngô của mình nhưng khi bố tôi nói là đến cảm ơn vì nếu không có họ đêm đêm âm thầm cặm cụi như thế thì biết đâu, nạn châu chấu đã từng hoành hành chẳng lại quét sạch bãi ngô thêm lần nữa. Rồi dần dà, câu chuyện cuộc đời cũng hé mở.

Những người lớn ở ngôi nhà ấy đã từng bị hủi. Khỏi bệnh, nhưng họ vẫn mang nặng tật nguyền, vẫn chịu sự xa lánh, kinh sợ của cộng đồng. Ba số phận, lưu lạc từ ba phương trời khác nhau, kẻ trước, người sau, cùng lần tìm đến trại hủi với hy vọng phần đời còn lại được san sẻ với những người cùng cảnh ngộ không may. Tới nơi, mới biết trại hủi hoang hóa từ lâu nhưng chỉ vì miệng lưỡi thế gian mà tin đồn ác nghiệt lúc nào cũng như mới mẻ. Không còn đủ sức để đi, cũng không biết phải đi về đâu, họ đành lấy cái lò thiêu vững chắc làm nơi cư ngụ và sum họp thành một gia đình. Mấy đứa bé là con cái của người đàn bà và người đàn ông chúng tôi đã gặp trong bãi ngô. Chúng cũng lành lặn, tình cảm và nghịch ngợm như bao đứa trẻ khác. Có điều, còn hơn cả bố mẹ và bà, chúng thiếu thốn, khát thèm nhiều thứ… Thương bọn trẻ quá, mấy năm nay, ba người lớn ấy ban ngày vất vả cực nhọc kiếm tìm rau cháo đùm bọc nhau; vào mùa ngô, đêm xuống, bà cụ ở lại nhà trông các cháu vì chúng quá nhỏ, còn bố mẹ đánh liều mò mẫm xách đèn sang bãi "câu" châu chấu làm thức ăn cho các con. Trên gá bếp, còn vài hũ đất đựng châu châu khô ram muối để dành ăn dần…

Cây nghiến bị cơn mưa trái mùa làm bật hẳn chùm rễ cuối cùng bám trên mặt đất, vĩnh viễn chìm sâu xuống lòng nước thẳm sâu. Chiếc cầu tre bé nhỏ thôi, nhưng chắc chắn, vững vàng đã bắc qua eo sông, vượt bãi cạn. Vạt lau lách hoang rậm um tùm bị chặt quang quẽ lộ ra thẻo đất vàng nâu mịn màng tươi tốt. Những người phụ nữ thân quen nơi bãi ngô chúng tôi bớt tất tả chạy vạy vì khi làm bên bãi này, chồng con của họ đã có cô Chân gỗ, chú Đầu trọc (xin lỗi, tôi quen gọi thế mất rồi) điếu đóm, cơm nước. Bà cụ lòa loanh quanh ở nhà cùng đàn cháu, ngồi trên bậu cửa, bàn tay cùi cọc thiếu ngón tật nguyền nhăn nheo run run gãi tẽ những bắp ngô giống hạt đều tăm tắp, cười móm mém, vui lắm khi có nhiều khách đến chơi nhà. Bà chỉ bảo cho các cô, các mẹ cách làm bánh ngô, kẹo ngô, bỏng ngô, bung ngô, xôi ngô… thật ngon, thật dẻo; hẹn hôm nào đẹp trời, dẫn bà vào rừng, bà sẽ chỉ cho thứ lá ủ men rượu ngô. Thứ rượu rất ngọt lành ấm áp; trẻ con uống mau lớn; người già uống thêm khỏe mạnh sống lâu; trai gái chưa vợ chưa chồng sẽ bầu bạn thắm thiết với nhau, những ai đau khổ, bất hạnh, cô quạnh trên cõi đời này sẽ gặp vận may và hạnh phúc… Như câu hát í… í… á… á… mà tôi còn lâu mới bắt chước được. Nhưng đây là chuyện của người lớn. Còn tôi, tôi trông anh tôi càng chững chạc, cao lớn, oai phong hơn khi có thêm ba đứa đồ đệ lít nhít nghịch ngợm và hết sức sùng kính mình. Tôi “kết” cô bé út, bé gái duy nhất trong đám ấy. Cô bé đã đưa lại cho anh tôi chiếc khăn em nhặt đư�! �c trong bụi dong riềng anh em tôi đã nấp nhòm vào khoảng sân đêm châu chấu…

Dĩ nhiên, cần thêm nhiều tháng ngày nữa để thân thiết hơn với nhau, tôi mới chia sẻ với em gái nhỏ bí mật chiếc khăn chim nhạn này. Điều bây giờ tôi có thể nói là bố đã sắm cho anh em tôi bộ đồ câu châu chấu có tấm vải mưa, ngọn đèn bão lung linh y hệt như ở nhà các em rồi đấy. Mùa ngô tới, anh em chúng mình sẽ cùng nhau đi bắt châu chấu. Bắt ở bãi ngô bờ bến chúng tôi và bắt cả trên bãi ngô bờ bến bên em, trên bãi ngô của nhà em nữa. Bãi-ngô-của-nhà-em, tôi không nói nhầm đâu. Em chưa biết là đúng thôi bởi bố tôi và các bác đã ngầm bảo nhau mùa thu hoạch sẽ giành phần lớn cho nhà em rồi đợi bố mẹ em thạo việc gieo trồng sẽ giao hết lại để tiếp tục phá hoang mở mang đất đai đấy. Lúc ngô bên bãi xanh lên cao ngang tầm ngực thì con nghé rừng thèm ăn mò về. Cái mũi đen ướt kìn kịt, cái miệng rộng, lưỡi hồng hà hít trên những chiếc lá ngô non tơ. Nó đã phổng phao đôi chút. Trên đầu, hai cái sừng hin hin nhu nhú như hai bím tóc đen tròn ngộ nghĩnh quá. Con nghé đứng ngẩn ra trước ánh sáng lung linh, dịu dàng hư ảo của những ngọn đèn câu châu chấu. Đôi mắt to tướng, tròn xoe, trô trố, ngơ ngác, cái đuôi nó ngoe nguẩy thú vị. Ô kìa, nghé rừng còn cõng trên lưng một con châu chấu xanh ngọc đang thư thả, đểnh đoảng duỗi đôi càng to khỏe với những lớp riềm răng cưa sắc nhọn thư giãn nữa cơ. Đúng là con châu chấu chúa đã lừa tôi vào lạc giữa bãi ngô rồi. Ngàn vạn lá ngô vẫy gọi, vuốt ve, mát lành như ngọn gió mẹ quạt những đêm oi ả tôi đau ốm. Suỵt… Chó vàng ơi, nằm xuống, đừng hậu đậu sủa lên, chúng th�! ��y động lại biến mất cả thì sao? Nào, bé tuổi nhất nói đi, chúng mình bắt châu châu chúa trước hay là bắt nghé rừng trước đây?

Bố ơi, chúng con yêu bố lắm!

Tất cả chúng con đều không dám lảng vảng qua căn phòng ấy mỗi khi biết bố đang làm việc ở đó. Kể cả anh Tý, người lớn nhất, chững chạc nhất, can đảm nhất trong ba anh em chúng con; người luôn được bố tin cậy giao cho thực hiện những công việc mà không phải ai bằng tuổi anh cũng có thể hoàn thành tốt như thế, cũng không dám. Rồi cả con, đứa út ít, đứa con hình như được bố yêu chiều và thương quý hơn một chút, đứa con luôn làm bố phải buồn cười và bớt nghiêm nghị đi, cũng không dám nốt. Bởi vì tất cả chúng con đều biết rằng những lúc làm việc, bố lại là người khác… Khi ấy, bố rất cần sự tĩnh lặng, thật sự yên lặng như bố nói. Và mẹ cũng đã răn chúng con bằng cách trỏ lên cái chổi phất trần cán mây bóng láng coóng treo ở đầu nhà…

Những lúc bố bận làm việc, con và các anh lại phải dắt díu nhau ra ngôi nhà trống cuối vườn. Chúng con đọc sách, học bài, viết, vẽ, làm tính bằng những que chuyền hay hạt gấc. Người lớn hơn thì thào chỉ bảo, nhắc nhở em bé tuổi. Kẻ hàng dưới lại nguệch ngoạc họa ra giấy nói lại nếu không vừa lòng. Xong rồi thì đến những trò chơi. Chúng con không dám chơi trò rồng rắn lên mây, mèo đuổi chuột, thả đỉa ba ba, chuyền chắt hay luyện võ, quyền thuật… bởi nếu chơi những trò đó, phải ca hát, phải nô đuổi nhau, phải hò hét, phải giậm chân huỳnh huỵch và vỗ tay đen đét mới có khí thế. Ra ngoài đường, sang nhà hàng xóm hay đến một nơi nào vắng vẻ xa hơn nữa, chúng con có thể tự do làm được điều mình thích. Nhưng chúng con lại sợ… Sợ làm phiền người ta, sợ bị mẹ mìn, cô mán hay ông ba bị chín quai mười hai con mắt dụ bắt đi bán làm con nuôi xứ lạ. Đành lòng, chúng con phải chơi những trò ít tiếng động như đánh cờ, ô quan, đồn vây… Đầu chúng con cóm róm chụm vào nhau, tay khe khẽ cà lên mặt đất. Đến cả tiếng cười cũng nén nhịn nên cứ ấm ách trong cổ họng… Tuy vậy, cũng có lúc hứng chí qua, thích quá vì đang trên đà thắng cuộc (có mấy khi con được cược trước các anh), con đã quên khuấy đi mất điều quy ước bấy lâu vẫn giữ gìn mà nhảy cẫng lên như chú ếch ộp, tay chân múa may loạn xạ, miệng reo ầm ĩ:

- Á à a! Chiếu tướng! Hết đường rồi nhé! Chịu thua chưa nào? Á à a…

Và con còn có thể huyên thuyên tiếp một thôi một hồi nữa nếu như ngay lúc đó, các anh không hốt hoảng kéo con ngồi thụp xuống, tay chặn ngay miệng con lại và chỉ trỏ ra hiệu hướng về nhà lớn…

Nhưng con chim sáo mỏ ngà ấy đã làm chúng con thay đổi hoàn toàn. Chẳng là khi tặng lại con sáo quý, bác gác rừng còn căn dặn chúng con, ngoài việc chăm sóc chu đáo ra thì thi thoảng nói với nó một vài từ dễ hiểu nào đó nữa. Cứ lặp đi lặp lại như thế một thời gian thì thế nào chú sáo cũng bắt chước theo mà nhại lại tiếng người. Sáo biết nói! Đó là điều kỳ diệu mà chúng con mong ngóng chứng kiến. Chúng con mê mẩn hết cả đi, suốt buổi chỉ bám quanh lồng chim sáo… Chúng con nhường sáo những quả chuối trứng cuốc thơm nức mũi; chúng con cho sáo ăn những trái ổi lòng đào chín vàng ngọt lự. Chúng con thửa những ống nứa dài ngoẵng, phân công nhau ra bãi cỏ, ruộng lúa, bờ tre bắt châu chấu, cào cào… cho sáo ăn. Tội nghiệp chú sáo măng, đã bị nhốt trong lồng lại luôn bị những con mồi to đềnh đoàng bò lổm nhổm xung quanh quấy rối nên phát hoảng lên. Cả ngày, chú sáo cứ loạch choạch nhảy nhót mà không dám đậu vào đâu để nghỉ ngơi cả. Nó rất biếng ăn và uống. Sau một thời gian, chim sáo gầy rộc hẳn đi, bộ lông xơ xác, tiếng kêu thất thần. Hễ thấy bóng chúng con là chú chim vỗ cánh loạn xạ hoảng hốt, ý như muốn chạy thoát khỏi những nan lồng. Thế mà chúng con lại tưởng là chim sáo vui mừng, sáo ta đang luyện khí công để một ngày cất lên giọng nói con người. Chẳng biết anh Xíu nghe ai xui, còn mang về một chén rượu cẩm đỏ lự. Anh bảo, để cho sáo uống, “rượu vào lời ra”, say sưa nghiện ngập nó sẽ mau mắn biết hát hơn. Việc dự định của chúng con là thế này: một kẻ mở lồng sáo lôi chú chim nhỏ ra, một k! ẻ giữ chân và cánh, kẻ còn lại dúi mỏ chú sáo vào chén rượu. Nếu chim không chịu uống thì bóp mỏ đổ vào… Nhưng chẳng hiểu anh Tí tay chân loắng ngoắng thế nào, sau vài đợt lẩn trốn khỏi cú chộp nghều ngoào, con sáo đã vượt ra khỏi cửa lồng, thoát bay vút lên trời cao. Không! Chú sáo không bay về rừng xanh nơi chú được mẹ sinh ra và bị mồ côi từ sau trận bão rừng ấy. Chú sáo bay lên phía hàng cây. Sáo sải cánh trên những luống hoa trong vườn. Nó bay mải miết về hướng nhà lớn. Chúng con, đứa cầm gậy gộc, đứa xách lồng, vợt, đứa cầm roi tre hùng hổ rượt bám đuổi theo lộ trình đường bay của chú sáo, miệng không ngừng la hét, thét gào om sòm. Rồi thì vụt, vồ, đập, chụp… thì thịch, đen đét, uỳnh uỵch… Bất chợt, cái sào dài nhất anh Tý đang vác va đánh “khấc” vào ngáng xà nhà thì tất cả mới đứng khựng lại vì sực nhớ ra… Nhưng không kịp nữa rồi. Phía trong phòng làm việc của bố đã có những tiếng loảng xoảng, leng keng đổ vỡ của sách vở, chai lọ và nhiều thứ khác nữa. Rồi một tiếng “tu… huýt…” lanh lảnh dõng dạc cất lên. Vài phút sau, hai cánh cửa bật mở toang ra. Bố đứng sừng sững nơi khung cửa, tóc tai rối bù, mặt đỏ gay đỏ gắt. Một vệt mực xanh đổ dài từ ngực áo trái sang bên phải lênh loang và bẩn thỉu. Còn con sáo nhẹ nhàng bay từ đâu đó trong phòng ra và khép nép đậu trên vai bố. Bố trừng mắt, chỉ tay về phía chúng con và gầm lên:

- Lũ nặc nô! Ta tịch thu con sáo! Cút xéo hết cả đi!

Ôi… Bố ơi! Chúng con suốt từ nãy đã đứng nghệt hết cả ra, mặt mày tái nhợt vì sợ hãi. Giờ chúng con càng bất ngờ hơn trước lời mắng mỏ của bố. Chúng con nào có hiểu từ “nặc nô” nghĩa là gì đâu. Nhưng chúng con đoán chắc chắn đó là từ cực kỳ tồi tệ và xấu xa trên đời. Xấu hổ, khiếp sợ và buồn rầu nữa, anh em chúng con lùi lũi dắt díu nhau quay đi. Tuy thế, lúc ấy con vẫn kịp quay đầu nhìn lại lần cuối. Bố vẫn đứng như ông Thiên Lôi giận dữ đáng sợ. Và con sáo kia vẫn thản nhiên đậu trên vai bố. Nó còn dám đưa cái chân nhỏ như que tăm chĩa về lũ “nặc nô” rồi quẹt quẹt lên cái mỏ ngà tỏ vẻ chế nhạo nữa chứ…

Kể từ ngày ấy, chúng con càng xa cách bố hơn. Nói chính xác ra, chúng con sợ lại một lần nữa trở thành “lũ nặc nô” trong mắt bố. Bữa cơm là lúc cả nhà mình đoàn tụ, thế mà ba chúng con cứ ngồi dạt cả vào nhau hoặc giành chỗ ngồi cạnh mẹ để mặc bố phải ngồi một mình bên mâm. Hình như bố cũng nhận ra điều khác thường ấy, bố vẫy chúng con lại, gắp thức ăn cho từng đứa rồi ôn tồn hỏi:

- Sao thế? Có chuyện gì nào?

Thế nhưng chúng con lại run lên, lại vội vã lẩy bẩy và, nhai, nuốt, miệng lụng bụng, lắp bắp không nói được điều gì rõ ràng. Cũng chẳng dám ngẩng mặt lên nhìn bố nữa. Dù bố có gọi, có vẫy, có thưởng cho cùng đi đến đâu đó thì lại đùn đẩy nhau hoặc vờ vĩnh có việc bận để trốn tránh những cơ hội mà trước đó, chính chúng con ai cũng đều ao ước và hãnh diện…

Nhưng dẫu sao đi nữa thì chúng con vẫn không thể vì thế mà không vui chơi. Nhất là nghỉ hè, rỗi rãi, chúng con có thể đánh cả ngày trò cá ngựa. Bộ cá ngựa thường vẫn để trên giá gỗ trong ngôi nhà trống, nhưng tại anh Xíu đấy, “ngựa” của anh bị “đá” liên tục kỳ hồi cho dù đó là quân bạch, xích thố, lục hay ô đi nữa… Anh bảo, anh gặp xúi quẩy là tại cái chuồng ngựa nó màu trắng quá! Bởi vậy, tối đến anh tha tất cả lên nhà rồi kỳ cạch đo ướm, sơn quét, bôi nhuộm các chuồng sang màu đỏ thẫm. Xong rồi thì anh lại để quên trên phản nhà ngang. Lại ngay cạnh căn phòng bố đang làm việc nữa chứ. Hôm nay, bố ngồi ngay gần cửa sổ, mặt hướng ra sân thế kia thì có mà một bóng chim câu cũng không thể thoát. Đành chơi trò khác vậy… Nhưng mà thèm đánh cá ngựa quá nên chúng con bàn nhau: Em út bé nhất, thấp nhất, nhẹ nhàng nhất sẽ đi rón rén lần theo mép tường dưới cửa sổ có bố đang làm việc và tiếp tục như thế, tiến vào nhà ngang, ôm bộ cá ngựa, cái giỏ mây dựng hai mươi con tuấn mã cùng bốn lọ xúc xắc rồi khẽ khàng trở ra. Hai anh sẽ ngồi nấp ở xa xa, quan sát và nếu có động, chẳng hạn bố bỏ kính ngẩng đầu nhìn lên thì ra hiệu cho con kịp thời dừng lại. Kế hoạch suôn sẻ cho đến lúc con ôm được bộ cá ngựa đi ngược lại ngang qua cửa sổ. Bộ cá ngựa bằng gỗ dẻ, khá to và hơi cồng kềnh. Đã vậy lại thêm nhiều món kèm theo và do căng thẳng nên trở thành quá nặng đối với con. Lại còn quả tim trong ngực con nữa chứ. Nó cứ nhảy nhót không ngừng. Con nín thở để nhón gót bước cho nhanh ch�! �ng thoát khỏi quãng vượt ấy. Nhưng con chợt như nghe thấy tiếng gì đó loẹt xoẹt như tiếng kéo ghế đứng dậy và bước chân của bố hướng ra phía ngoài. Sợ quá, theo bản năng, con ù té chạy và vấp luôn vào ngón chân cái nên ngã chúi xuống đất. Bộ cá ngựa rơi loeng xoeng, xúc xắc vung vãi lách cách khắp nền hè và sân. Đúng là bố thật rồi bởi lúc con ngẩng mặt lên thì thấy hai anh đã chạy tuốt vào sau đống củi gần đó và kéo vội tấm đệm che kín người, trốn bố. Dù hơi đau nhưng con vẫn lồm cồm bò dậy. Đứng cúi đầu, tay vân vê vạt áo, con lí nhí:

- Tại con ạ. Bố cứ đánh con đi ạ. Cái phất trần mẹ để ở chái nhà ấy ạ.

Con đã thấy đôi bàn chân to xù mang đôi dép nhựa màu nâu tiến về phía mình. Nhưng bố lại nói:

- Hai đứa đang nấp sau đống củi kia! Ra đây ngay!

Thôi thế là hỏng hết rồi. Bố muốn hỏi tội các anh cơ. Bố đã bảo, nếu người em mắc lỗi thì kẻ làm anh phải chịu phạt trước vì đã không thay bố mẹ dạy bảo em cẩn thận. Con vội chạy à tới, sợ hãi ôm chầm lấy chân bố, miệng mếu máo líu díu:

- Tại con. Là tại con cả…

Nhưng hai anh cũng không để con nói hết lời. Ba chúng con cứ thi nhau nhận lỗi về mình mãi. Cuối cùng, trong cuộc thi giọng ấy, con đã nói to nhất, vang nhất. Con nói một hơi:

- Con làm thế vì sợ để mất trật tự bố không làm việc tốt được. Là vì con sợ, lại giống như lần đuổi con chim sáo, bố bảo chúng con là lũ nặc nô, cút xéo hết đi!

Im lặng và run rẩy. Con nhắm mắt, nín thở chờ đợi cái cán chổi quất xuống. Nhưng không phải thế, một bàn tay ấm áp đặt lên bờ vai con. Rồi bố từ từ ngồi xuống cho đến lúc thấp bằng chúng con. Bố nâng cằm từng đứa chúng con lên và ngắm nhìn thật lâu, thật kỹ. Đó là lần đầu tiên con dám nhìn thẳng vào mặt bố và nhìn chăm chú rất lâu như thế… Gương mặt bố vuông chữ điền, vầng trán cao và rộng. Mái tóc đã có nhiều sợi bạc hất ngược lên. Da bố ngăm ngăm đen, hơi nhăn nhăn, mày rậm và xếch như lưỡi mác. Ở giữa đôi mày có một nốt ruồi màu hồng nho nhỏ như hạt đỗ. Mắt bố rất to và sáng. Con còn nhìn rất rõ nơi đôi đồng tử màu nâu trong đôi mắt hiền hậu của bố có cả bóng hình ba đứa bé chúng con đang xúm xít chụm vào nhau, ngồ ngộ và tồi tội. Con cũng nhìn rất rõ, nơi khóe mắt ấy đang dần dâng lên một quầng sương mỏng mảnh… Bố đang rộng đôi cánh tay to lớn của mình ra, ôm tất cả chúng con vào lòng mình. Giọng bố trầm trầm, khe khẽ:

- Bố không biết là bố đã làm các con sợ như thế…

Bố ơi, có nghĩa là bố đã tha lỗi cho chúng con rồi phải không? Thế mà trong những ngày dài tránh mặt và lánh xa bố, anh Tý, anh Xíu và cả con nữa đã từng bàn nhau rằng sẽ bắt chước người ta gọi bố là cha, là ba, là thầy, là cậu, là a tía, là pò, thậm chí là… “ông ấy” để như nói về một người xa lạ nào khác nữa. Thôi, bây giờ thì ổn rồi nhỉ. Thấy chưa, biết ngay mà. Bố chỉ là bố thôi!

Bố ơi, chúng con yêu bố lắm!

Ông hoàng bay lượn

Lần đầu tiên tôi được bay bổng giữa không trung là trong giấc mơ tuổi ấu thơ. Bỗng nhiên tôi thấy mình mang hình hài con chim sẻ núi bé bỏng, rẽ thân rơm rạ, chui ra khỏi bụi lúa vàng, mắt long lanh ngó nghiêng xung quanh rồi phóng mình vút lên, nhập vào cùng bầy đàn đang ríu ra ríu rít bay ngang bầu trời xanh biếc, lồng lộng nắng ấm và gió ngàn mát rượi thoang thoảng hương lúa mới. Chẳng có điều gì kỳ diệu hơn khi vừa được vùng vẫy đôi cánh, lại vừa được mở to mắt nhìn ngắm cảnh vật từ trên cao xuống. Những thửa ruộng, dòng suối, núi đồi, con đường, vườn quả, cây cầu, làng mạc… bé xiu xíu, xinh xắn và quá đỗi thân thương.

Sau đó, tôi còn được bay bổng rất nhiều lần nữa. Thậm chí có giấc mơ, tôi đã bay bằng đôi cánh sắt thép của chiếc trực thăng khổng lồ, quạt phành phạch, làm gãy bạt cả cành cổ thụ ven rừng, y hệt chiếc phi cơ chở đoàn khảo sát khí tượng ghé qua xóm núi mà chúng tôi có lần chứng kiến.

Các bạn tôi cũng có nhiều mơ ước bay lên. Vào những buổi chiều ra cuộc hái củi, đào măng, kiếm rau, mò cua, bắt cá, lùa trâu bò, ngựa dê từ bãi thả về làng, trước khi rẽ bạn quay vào từng mái nhà riêng lẻ, không hò hẹn nhưng chúng tôi thường nấn ná đợi nhau ở bìa rừng, trên đỉnh con dốc cao dài, ngoằn ngoèo có bờ cỏ mịn và những hòn đá hoa cương long lanh nghiêm nghị. Phía cuối chân dốc, dòng sông dùng dằng chờm lên đôi bờ, mặt nước lấp loáng ánh hoàng hôn màu hổ phách. Từng dàn cọn cánh quạt, những chiếc cọn tròn cô đơn, nhễ nhại, mải mê múc nước đổ vào máng tre giăng mắc dẫn lên khắp các ruộng bậc thang lúa xanh rờn rợn. Khói lam chiều bảng lảng, tiếng gọi, mõ trâu và nhịp cối nước giã gạo thì thụp chốc chốc lại vọng về.

Dưới gốc cây thông già gù lưng rợp tán, la liệt những phiến đá nhẵn nhụi như những chiếc ghế, chúng tôi ngồi tản mát ở đó và thi nhau huyên thuyên đủ các thứ chuyện trên đời. Nhưng ấn tượng đầy khao khát làm tôi không bao giờ quên được là tất cả những câu chuyện bàn luận về sự bay lượn. Và chúng tôi, mỗi người đều cố công thực hiện bằng được ước mơ theo từng cách riêng của mình.

Anh Thành “kều” thường buộc sợi thừng săn chắc rất chặt ngay trên cành thông rồi nhảy lên, túm dây, chạy sang ngang hết cỡ lấy đà bật chân. Sợi thừng có anh đang co người bám tay y hệt cậu chão chuộc, như con lắc đồng hồ đu qua đu lại vèo vèo trước mắt chúng tôi. Nhưng bay lủng lẳng theo anh như thế mãi rồi cũng nhàm chán. Sang trái, về phải lại từ phải sang trái, thi thoảng chệch choạng, quay quay… quá đơn điệu, tẻ nhạt. Đau tay, mỏi đầu gối, tức bụng và đôi khi hai, ba đứa ham vui hò nhau cùng bám vào làm sợi dây quá sức chịu đựng, đứt “phịch” nửa chừng, ném cả bọn vào bụi hoa dại đầy ong vàng hoặc lên bờ cỏ to sụ tổ kiến đen. Lúc ấy, chúng tôi không thể bò lồm cồm mà ngay lập tức phải nhảy bật dậy, vò đầu, bứt tai, vắt chân lên cổ bò chạy, miệng không ngừng được tiếng kêu la oai oái vì đau.

Anh Đức Blog

Thứ Ba, 5 tháng 11, 2013

Hat Cat Nho Nhoi.html

Giới thiệu

Bến bờ

Những đêm châu chấu

Bố ơi, chúng con yêu bố lắm!

Ông hoàng bay lượn

Con trai người lính biển

Hoa trường xuân vẫn nở

Hổ phách

Hạt cát nhỏ nhoi

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét