M.Tsvetaeva part2.html
ĐÊM VŨ HỘI ĐẦU TIÊN
Đêm vũ hội đầu tiên – tự dối lòng!
Giống như chương đầu tiên trong cuốn truyện
Vì nhầm lẫn đã trao cho trẻ con
Rồi đi đòi hỏi, hãy còn quá sớm.
Như cầu vồng ánh trong đài phun nước
Anh, đêm vũ hội đầu tiên – tự dối lòng
Anh giống như bùa hộ mệnh phương Đông
Như chiến công trong thơ nhà thơ Pháp*.
Như ngọn lửa xuyên qua màn sương hồng
Trên màn ảnh những bóng hình pha tạp…
Đêm vũ hội đầu tiên – tự dối lòng!
Vết thương lòng không thể liền da được!
___________
* Edmond Rostand (1868-1918) – nhà văn, nhà thơ Pháp.
TÔI VIẾT TẶNG NHỮNG DÒNG THƠ NÀY
Tôi viết tặng những dòng thơ này
Cho những ai đào cho tôi ngôi mộ.
Người ta đem che đi vầng trán cao
Vàng trán của tôi giận dữ.
Tôi thay đổi không cần
Với một vành hoa trên trán
Tôi xa lạ với con tim mình
Sẽ nằm trong mồ im lặng.
Trên gương mặt tôi người ta chẳng nhìn
"Tôi nghe ra, tôi nhìn ra tất cả!
Trong mộ tôi vẫn phật lòng
Như tất cả".
Trông áo quần thời bé – màu tuyết trắng
Màu chẳng dễ thương!
Tôi sẽ nằm – và có ai bên cạnh
Đến năm tháng cuối cùng.
Tôi chẳng nghe theo đâu! Hãy nghe đây
Đấy là cạm bẫy
Đừng đặt tôi vào trong đất đai
Đừng đặt tôi vào như vậy.
Tôi biết rằng tất cả sẽ bị thiêu!
Nấm mồ không là nơi trú ẩn
Chẳng có gì tôi yêu
Hơn là cuộc sống.
1913
GỬI NGƯÒI PHỤ NỮ VỚI NHỮNG CÂY HOA TRÀ
Con đường của em sáng ngời gian phòng ác
Margarita, người ta xét đoán em.
Em có lỗi gì? Lỗi lầm thân xác!
Còn tâm hồn, em gìn giữ tiết trinh.
Với người này, người kia, tất cả
Em mỉm cười, với tất cả gật đầu.
Và cái cười nửa miệng này đau khổ
Cho thân mình em khóc đã từ lâu.
Ai hiểu em? Bàn tay ai giúp đỡ?
Tất cả chỉ cần đắm đuối mê hồn!
Mãi mãi chỉ chờ vòng tay rộng mở
Mãi mãi chỉ chờ: "Anh khát khao em!"
Ngày và đêm những thú nhận dối gian…
Ngày và đêm rồi ngày mai lại nữa!
Đã nói ra những lời rất hùng hồn
Ánh mắt của em tối tăm, đau khổ.
Ngày mỗi chặt cái vòng vây nguyền rủa
Số phận trả thù tiên nữ trần gian…
Một cậu bé với nụ cười con trẻ
Nhìn gương mặt em và cảm thấy buồn.
Ôi tình yêu! Tình cứu độ thế gian
Chỉ trong tình có chở che, cứu rỗi.
Tất cả trong tình. Em hãy ngủ bình an
Tất cả trong tình… Em đã yêu và cứu rỗi!
TÂM HỒN VÀ TRÁI TIM
Hồn ở trong ta – những gain phòng dành cho khách hiếm
Những người biết cây trong nhà kính đẹp tuyệt vời.
Rong những phòng này những chiếc bóng dịu dàng nghỉ ngơi
Những chiếc bóng khác nhau sau những chặng đường đau đớn.
Con tim ta là những trai phòng chật chội.
Trong đó giữ một tù nhân cho đén phút xuống mồ.
Trong trai phòng của em giam cầm cho đến cuối
Anh thân yêu, anh chẳng có bạn bè!
ANH SINH RA LÀ THIẾU SINH QUÂN
Anh sinh ra là thiếu sinh quân, là ca sĩ.
Còn em – trong mái tóc có vàng.
Ta còn trẻ trung và ta đi kể
Về những bậc đế vương.
Ta sẽ cùng lên dây những cây đàn
Kể về màu vàng những con đường tháng chín
Thái độ của những ông vua với ngai vàng
Thật là kinh tởm.
Đó là con quỉ tự vệ cho mình
Vẻ trang nghiêm làm cho những nhà vua tức giận
Ông vua của em không bằng lòng vương miện
Cũng giống như nhà vua của anh.
Ta uổng phí đứng trước mặt những bậc đế vương
Ta trải dài ra vào trong đất bụi
Và những nhà vua kia đã không hiểu nổi
Rằng chúng là những bậc đế vương.
1913
TRĂNG NON
Mảnh trăng non hiện ra trên đồng cỏ
Trên những mép bờ hoa cỏ đầy sương.
Người xa lạ, người dưng rất dễ thương
Hãy đến đây, ngươi sẽ là bạn nhé.
Ngày tôi im lặng, ngày tôi ẩn náu
Trăng giữa trời xanh, sức lực đâu còn!
Trong những đêm này dưới ánh trăng thanh
Tôi khao khát một bờ vai yêu dấu.
Không tự hỏi mình: "người ấy là ai?"
Những bờ môi sẽ nói ra tất cả!
Chỉ ban ngày những vòng tay thô lỗ
Chỉ ban ngày khí tiết đến buồn cười.
Chỉ ban ngày mệt như quỉ, rã rời
Với nụ cười trên môi tôi nằm nghỉ.
Còn đêm… một người dưng, thương thế!
Trăng lưỡi liềm đã mọc ở giữa trời.
1909
NHỮNG MÀN SƯƠNG XƯA CŨ CỦA TÌNH
1
Trên dải đen của miền đất mũi
Trăng như người kị sĩ đủ giáp binh.
Trên bến tàu, với tiếng cười, mũ đội
Tôi muốn trở thành nghệ sĩ, thi nhân.
Hơi thở của ngọn gió lớn vô cùng
Hơi thở của những khu vườn phương bắc
Tiếng thở dài to lớn và đau thương:
— Ne laissez pas trainer mes lettres!*
* Những lá thư của em đừng đem vứt.
2
Đôi bàn tay tôi đút trong túi quần
Tôi đứng nhìn nước màu xanh sẫm tối.
– Giờ lại đi yêu một người nào đấy?
Anh ra đi trong buổi sớm bình minh.
Những màn sương nóng bỏng của phố phường
Trong đôi mắt của anh. Tôi biết đến…
Tôi sẽ vẫn còn nhớ hoài – cái miệng
Và tiếng kêu: – hãy khỏe mạnh nhé em!
3
Tình cuốn đi những son phấn màu hồng
Ôi tình yêu. Xin mỗi người hãy thử
Tình như nước mắt – mặn mòi. Tôi sợ
Ngày mai này tôi chết buổi bình minh.
Từ Ấn Độ hãy gửi đá cho em.
Bao giờ gặp lại nhau? – Trong giấc ngủ.
– Nông nổi quá! – Anh gửi lời thăm vợ
Và cái người phụ nữ đôi mắt xanh.
4
Rung trên chiếc khăn ngọn gió ghen hờn
Cái giờ này đoán xét tôi – và nữa
Tôi cảm thấy trong miệng mình, trong thế kỷ
Như của loài muông thú, nỗi đau thương.
Vẻ yếu đuối quanh quẩn dưới bàn chân
Vẻ yếu đuối, cái mũi tên của Chúa!
Ngày hôm nay ánh bình minh đ�! �p quá!
Tôi sẽ điên rồ như một Các-men.
Đôi bàn tay tôi lại đút túi quần
Tôi đứng đây. Giữa hai người – biển cả.
Những màn sương, màn sương trên thành phố.
Những màn sương rất xưa cũ của tình.
8-1917
CHƯA PHẢI LÀ CƠN ĐÓI CỦA TÌNH
Không! Chưa phải là cơn đói của tình
Cơn đói tình cho bờ môi mở rộng.
Rất dịu dàng – vì hãy còn trẻ trung
Rất dịu dàng – vì hãy còn trống rỗng.
Nhưng than ôi! Cái miệng trẻ con này
Lại là những cánh hoa hồng Shiraz!
Và tất cả thói muốn ăn thịt người
Vẫn đang còn lăm le giơ nanh vuốt.
8-1917
BẢY THANH KIẾM ĐÂM VÀO CON TIM
Bảy thanh kiếm đâm vào con tim
Đức mẹ Maria trên Chúa Con.
Đâm vào con tim bảy lần thanh kiếm
Còn con tim của tôi – bảy lần.
Tôi không biết được có còn sống không
Người mà tôi quý hơn con tim ấy
Người mà tôi quý hơn Đức Chúa Con…
Với bài ca này – tôi an ủi
Nếu ai gặp – hãy nói với chàng.
1918
NHỮNG ĐÊM THIẾU NGƯỜI YÊU
Những đêm thiếu người yêu – và những đêm
Với người không yêu, và những ngôi sao lớn
Trên cái đầu nóng bỏng, và bàn tay
Những bàn tay giang rộng với người
Cái người chưa và sẽ không có trên đời
Cái người không thể và không cần có mặt.
Và nước mắt trẻ con cho nhân vật
Và nước mắt nhân vật cho trẻ con
Và những ngọn núi đá chập chùng
Nằm trên ngực cái người cần đi xuống…
Tôi biết những gì đã qua, những gì sẽ đến
Biết tất cả về những bí ẩn lặng câm
Rằng trong cái ngôn ngữ líu lô và tối tăm
Ngôn ngữ của con người gọi là – Cuộc sống.
1918
TẶNG T. V. CHURILIN
Tuyết sẽ chẳng tan hết nay mai
Anh nằm một mình dưới măng tô rộng.
Thương cho anh vì đến muôn đời
Những bờ môi khô cạn.
Nhọc nhằn bước đi và khó uống
Người qua đường vội vã đi nhanh.
Có phải một con dao làm vườn
Trong bàn tay Rogozhin kìm nén?
Hai con mắt trên gương mặt của anh
Hai cái vòng than đen trong quá khứ!
Rõ ràng trong ngôi nhà buồn, cậu bé
Mà người bạn gái kiếm cho mình.
Xa – trong đêm – trên đường – cây gậy chống
Cửa mở trong đêm – dưới ngọn gió lùa…
Hãy ghé vào! – người khách không mong chờ
Vào thế giới của tôi lặng yên và sáng.
1916
TẶNG BRYUSOV
Tôi quên rằng con tim anh – chỉ là ngọn đèn đêm
Không phải ngôi sao! Điều này tôi không nhớ!
Rằng thơ ca của anh từ trong sách vở
Vì ghen tỵ – lời phê bình. Ông già còn trẻ
Và bây giờ trong phút giây
Tôi ngỡ rằng anh là nhà thơ vĩ đại.
GỬI BALMONT
Thật lộng lẫy và điềm nhiên héo úa
Những bông hồng trên má thắm của ta.
Chỉ áo kamzon chật hơn ta mở
Ta đói như những người Tây Ban Nha.
Không có gì ta có thể cho không
Còn lấy về – cả núi đồi xê dịch!
Với tất cả niềm tự hào ngày trước
Cơn đói này – niềm kiêu hãnh mới toanh.
Áo bên ngoài ta đem lộn vào trong
Áo choàng của kẻ thù của nhân dân
Ta quả quyết vững vàng bằng dáng vẻ:
Và tự do – chỉ là một củ hành.
Và cuộc đời xe hàng nặng bánh xe
Và thói kiêu ngạo không hề giảm bớt
Ngựa phi nhanh. Có vẻ như không thoát:
– Một củ hành – và một nấm mồ.
Và câu trả lời của ta bên cửa
Vào thiên đường, sau cánh cửa hạnh nhân
– Bậc đế vương! – trong đại lễ của dân
Người ta đói – như một hành tinh nhỏ!
GỬI MANDELSTAM
Không có ai lấy mất đi thứ gì
Tôi dễ chịu rằng hai ta riêng biệt
Tôi hôn anh – qua hàng trăm vexta
Qua hàng trăm vexta ngăn cách.
Tôi biết rằng tài thơ ta chênh lệch
Giọng của tôi im lặng – lần đầu tiên.
Rằng anh là Derzhavin trẻ trung
Còn thơ tôi là thơ vô giáo dục!
Tôi làm dấu thánh vào chuyến bay khủng khiếp:
Con đại bàng còn trẻ hãy bay xa!
Anh đã chịu mặt trời, không nheo mắt
Ánh mắt của tôi có thấy nặng nề?
Hãy dứt khoát và hãy dịu dàng hơn
Chẳng có ai nhìn anh theo dấu vết…
Tôi hôn anh – đi qua hàng trăm năm
Hôn anh qua hàng trăm năm cách biệt.
1916
THƠ BỐN CÂU
***
Tựa hồ như giọt nước mắt nóng bỏng
Trên mắt tôi một giọt nước mắt rơi.
Trên trời xanh, ở trên trời cao lắm
Có ai người khóc ấm ức về tôi.
***
Anh gọi tôi là đồ phóng đãng
Nhưng có một điều nhỏ nhặt vẫn quên:
Tôi cần người khách của tôi cao lớn
Và để cho người ấy chẳng trả tiền.
***
Nước Nga ơi, xin Người đừng xấu hổ!
Những thiên thần – mãi mãi chân không…
Những đôi giày đã lấy đi lũ quỉ
Giờ chỉ sợ người có giày ở dưới chân!
***
Anh gọi tôi là hư thân, đồi bại
Nhưng mà anh hãy chớ quên rằng:
Tôi thà ép môi vào lò sưởi
Còn hơn là hôn anh.
***
Anh gọi tôi là hư thân, đồi trụy
Hãy nghe đây, này cậu bé học trò!
Tôi cần để cho người khách tế nhị
Và để cho anh sẽ phải ra đi.
NGÀY ĐÓ TÔI SINH RA
Chùm thanh lương thắm đỏ
Rực lửa thanh lương trà.
Rụng rơi những chiếc lá.
Ngày đó tôi sinh ra.
Cả hàng trăm cây chuông
Hàng trăm chuông tranh cãi.
Hôm ấy ngày thứ bảy:
Là ngày hội Thánh Giăng*.
Cho đến tận hôm nay
Tôi vẫn thèm được cắn
Chùm thanh lương đắng cay
Thanh lương trà nóng bỏng.
1916
________
*Thánh Giăng (Ioan, Jean, John) – Thánh tông đồ, môn đệ của Đức Chúa Giê-su Christ, người được coi là tác giả của Kinh Phúc âm IV, sách Khải Huyền và ba lá thư trong Tân Ước.
Ý THÍCH HOANG DẠI
Tôi yêu những trò chơi như thế
Nơi tất cả đều ngạo mạn, dữ dằn.
Thích để cho kẻ thù là hổ
Và đại bàng!
Để hát lên lời hát kiêu căng:
"Cái chết ở đây, còn kia tù ngục!"
Để đêm với tôi đánh vật
Đêm tự mình!
Tôi lao vào – cái chết tựa lông hồng
Tôi mỉm cười – trong tay dây thòng lọng…
Để cho xé tôi ra từng mảnh
Trận cuồng phong!
Để cho tất cả kẻ thù – là anh hùng!
Để cho chiến tranh sau tiệc lễ!
Để cho trên đời chỉ còn hai kẻ:
Tôi và thế gian!
1910
LẠI MỘT Ô CỬA SỔ
Lại một ô cửa sổ
Lại những kẻ thức chong đêm.
Có thể – họ uống rượu vang
Mà có thể – chỉ ngồi như thế.
Hay chỉ đơn giản những bàn tay
Không rời nhau của hai người.
Trong mỗi ngôi nhà, người bạn
Có một ô cửa sổ như vầy.
Không phải từ những ngọn nến, ngọn đèn cháy lên
Mà từ những đôi mắt thức đêm.
Tiếng kêu của chia ly và gặp gỡ
Một ô cửa sổ vào đêm!
Có thể – nến có hàng trăm
Cũng có thể – chỉ là ba ngọn nến…
Không, đầu óc của tôi
Không hề yên lặng
Và trong nhà của tôi
Những thứ kia xuất hiện.
Bạn hãy cầu nguyện cho ngôi nhà thức đêm
Cho sau ô cửa sổ ngọn lửa cháy lên!
ĐIỀU LẦM LỖI DỄ THƯƠNG
Sự nông nổi! Điều lầm lỗi dễ thương
Người bạn đường, kẻ thù của tôi thương mến!
Vào mắt của tôi, tiếng cười anh ném
Điệu nhảy dập dờn trong thớ thịt đường gân.
Học để chiếc nhẫn không giữ gìn
Với cái người cuộc đời không giao kết!
Bắt đầu với sự may rủi đến cùng
Và trước khi bắt đầu kết thúc.
Để cho như cỏ như cây, như thép
Trong cuộc đời, ta làm được ít quá chừng…
– Dùng sô-cô-la chữa cho nỗi buồn
Và cười với kẻ qua đường vào mặt!
1915
GỬI MẸ
Trong điệu nhảy van Strauss, lần đầu
Chúng con nghe ra lời dịu êm của mẹ
Rồi xa lạ với tất cả những gì ồn ào từ đó
Chỉ mừng vui với tiếng chuông của đồng hồ.
Chúng con cũng như mẹ, chào đón những hoàng hôn
Tận hưởng say sưa sự cận kề sau cuối.
Chúng con giàu có với những hoàng hôn ấy
Là nhờ mẹ đặt vào giữa những con tim.
Mẹ nhẫn nại, kiên trì bên giấc ngủ của chúng con
(Vì thiếu mẹ thì chỉ còn ánh trăng nhìn xuống!)
Mẹ dìu dắt những đứa con nhỏ đi ngang
Qua những ý nghĩ, việc làm của cuộc đời cay đắng.
Từ ấu thơ chúng con đã quen với tiếng cười buồn
Với người khổ đau, với mái nhà mình xa lạ…
Rồi con tàu của chúng con đã nhổ neo lên đường
Trong giây phút chẳng bình an, bơi theo nhiều ngọn gió!
Tái nhợt hơn hòn đảo màu thanh thiên – thời thơ ấu
Chỉ chúng con một mình còn lại đứng trên boong.
Và chỉ rõ ràng một nỗi buồn thừa kế
Nỗi buồn mà mẹ để lại cho những đứa con mình!
1907-1910
THÊM MỘT LỜI CẦU NGUYỆN
Bây giờ con lại quì gối trước Ngài
Nhìn thấy vòng hoa của Ngài xa xôi lắm.
Cho con hiểu ra không phải tất cả đều là bóng
Không phải là chỉ ôm bóng thế thôi.
Con mệt mỏi, rã rời với những ngày dài
Trong màn sương mù, chẳng mục đích, không lo lắng…
Có thể yêu, nhưng làm sao sống bằng chiếc bóng
Với mười tám tuổi đời ở chốn trần ai?
Người ta nói rằng hạnh phúc buổi đầu tiên
Lòng nở hoa và hân hoan, tất cả!
Nhưng chẳng hề thấy hạnh phúc, ngoài nỗi buồn
Ngoài những người chết, bạn bè không hề có?
Vì muôn thuở người ta đốt lên lòng tin lạ
Và ẩn giấu trong chốn hoang vắng không người
Không, con chẳng cần những nụ cười bằng cái giá
Xúc phạm vào những thần thánh trên trời.
Con không cần hạnh phúc bằng cái giá hạ mình.
Không cần tình yêu! Con buồn – không về nó.
Con xin tân hồn, và chỉ bóng xin Ngài hãy trả
Trong xứ sở yên bình của chiếc bóng yêu thương.
1910
Ở PARIS
Nhà cao đến tận sao, bầu trời thấp xuống
Mặt đất trong khói nồng càng thấy gần hơn.
Ở Paris hân hoan và rộng lớn
Mà sao tôi vẫn thế – một nỗi buồn.
Những đường phố trong buổi chiều tấp nập
Đã tắt rồi tia nắng cuối hoàng hôn.
Khắp mọi nẻo chỉ những đôi uyên ương
Run rẩy những bờ môi, cả gan từng đôi mắt.
Tôi ở đây một mình. Lên cây dẻ
Ngả mái đầu, bỗng thấy ngọt ngào sao!
Câu thơ của Rostand trong tim nức nở
Ở Mạc Tư Khoa không biết thế nào.
Paris về đêm thấy xót thương và xa lạ
Lòng chỉ vui cơn mê sảng ngày qua!
Về với nỗi buồn, tôi đi về nhà
Dịu dàng quá bức chân dung ai đó.
Ở nhà có ánh mắt ai buồn bã
Có một hình nghiêng âu yếm trên tường.
Người chịu cực hình* và Rostand
Và cả Sara – đều đi vào giấc ngủ!
Ở Paris rộng lớn và hân hoan
Tôi mơ về cỏ hoa và mây trắng
Tiếng cười xa hơn, gần hơn chiếc bóng
Và một nỗi đau sâu thẳm trong lòng.
1909
___________
*Napoleon II (1811- 1832) – con trai của hoàng đế Pháp Napoleon I. Lên ngôi hoàng đế năm 1915, sau khi Napoleon I bị truất quyền nhưng thực chất không bao giờ được cầm quyền mà chỉ sống ở cung điện của ông ngoại Francis I ở Áo. Từ năm 1918 được phong tước Quận công (Reichstadt). Mắc bệnh lao và chết lúc mới 21 tuổi.
TẶNG MAIAKOVSKY
Trên cả thập ác, trên tù và
Được rửa tội trong khói lửa
Thiên thần chậm chạp, nặng nề
Chào Vladimir muôn thuở!
Anh là người đánh xe, là ngựa
Anh vừa đứng đắn lại cầu kỳ.
Lấy hơi, nhổ vào bàn tay kia:
– Hãy giữ gìn vinh quang xe chở!
Người của điều kỳ diệu quảng trường
Xin chào người lọ lem kiêu hãnh
Người chọn những hòn đá nặng
Không hề quyến rũ bởi kim cương.
Xin chào tiếng sấm sét đá đường!
Ngáp dài phô trương – rồi lại nữa
Càng xe – đôi cánh vẫy vùng
Của thiên thần xe chở.
1921
TRÊN MẮT NHỮNG GIỌT LỆ
Trên mắt những giọt lệ!
Tiếng khóc giận của tình!
Ôi, nước Tiệp lệ tuôn!
Tây Ban Nha máu đổ.
Ôi, một ngọn đồi đen
Bao trùm lên nhân thế!
Đã đến lúc chiếc vé
Trả về lại Hóa công.
Ta chối từ cuộc sống.
Không phải người Bedlam*
Ta chối từ cuộc sống
Với chó sói quãng trường.
Ta từ chối – tru lên
Với cá mập đồng bằng
Ta chối từ bơi lội
Xuống – theo dòng sống lưng.
Lỗ thủng ta không cần
Của tai, của mắt tiên.
Câu trả lời – từ chối
Với thế giới cuồng điên.
1939
_________
*Bedlam – trước đây là bệnh viện mang tên Saint Mary of Bethlehem, sau đó trở thành nhà thương điên của Luân Đôn. Tsvetaeva dùng theo nghĩa bóng chỉ cảnh hỗn mang khi xảy ra chiến tranh thế giới II.
NHỮNG CUỐN SÁCH BÌA ĐỎ
Từ thiên đường của tuổi thiếu niên
Các bạn gửi cho tôi lời tiễn biệt
Trong những cuốn sách bìa đỏ đã sờn
Những người bạn thủy chung như nhất.
Học thuộc xong bài tập rất nhẹ nhàng
Tôi chạy đến ngay với bè bạn đó
– Đã muộn! – Mẹ ơi, chỉ có mười dòng!…
Nhưng may mắn là mẹ không còn nhớ!
Trên cây đèn chùm lung linh ánh lửa
Ngồi ở nhà đọc sách thích quá chừng!
Đọc về Kui, Schumann, Greeg*
Tôi hiểu ra số phận của chàng Tom.
Trời tối dần, tươi mát giữa không trung…
Tom hạnh phúc cùng Becky tin tưởng.
Cầm ngọn đuốc – chàng Joe Indian
Đang lạc đường trong bóng đêm hang động…
Nghĩa địa… tiếng kêu cú đêm tiên đoán
(Tôi thấy sợ!) Qua mô đất bay lên
Đứa con nuôi của goá phụ phô trương
Như Diogenes sống trong thùng rộng.
Phòng đăng quang, hơn mặt trời, rực sáng
Trên đầu một chàng trai cân đối – ngai vàng
Bỗng – một ăn mày! Lạy Chúa! đã nói rằng:
"Xin cho phép tôi được kế thừa vương miện!"
Rồi đi vào bóng đêm, ai trong đó
Đau buồn thay cho số phận nước Anh
– Ôi, tại sao giữa những cuốn sách bìa đỏ
Không về ngủ say ở dưới ánh đèn?
Ôi, cái thời tuyệt đẹp thần tiên
Nơi tấm lòng trắng trong, con tim gan dạ
Hỡi những cái tên vàng:
Huck Finn, Tom Sawyer, Ăn mày và Hoàng tử!
1910
__________
*Tên những nhân vật trong những truyện thiếu nhi.
GỬI BYRON
Tôi nghĩ suy về buổi bình minh danh vọng
Về bình minh những ngày tháng của anh
Khi anh thức giấc từ trong giấc mộng
Với người ta – thành quỉ sứ, thiên thần.
Tôi nghĩ về hai bờ mi của anh
Hòa nhập với đôi mắt như là ngọn đuốc
Rằng dòng máu có dung nham thời trước
Vẫn dạt dào trong thớ thịt đường gân.
Nghĩ về những ngón tay dài của anh
Trong mái tóc gợn sóng
Về những đôi mắt ngoài đường, trong khách sạn
Khát khao anh.
Về những con tim quá đỗi trẻ trung
Mà anh không có thời gian để đọc
Về cái thời gian khi mà trăng mọc
Rồi lặn vào trong danh dự của anh.
Tôi nghĩ về một gian phòng tối tăm
Về vải nhung, viền đăng ten buông xuống
Về tất cả những bài thơ theo năm tháng
Rằng: anh – cho tôi, tôi – cho anh.
Tôi còn nghĩ về bụi bặm còn nguyên
Từ bờ môi của anh, từ đôi mắt…
Về tất cả những đôi mắt đã ngủ yên trong đất
Về họ và chúng mình.
1913
VĂN MỘ CHÍ
Tặng L. A. T
Trên mặt đất
– "Mắt nhìn thẳng, ẩn vào trong góc…
Đồng ý không? Chúng tôi đợi lâu rồi".
– "Tôi chẳng biết. Xin để lại mẹ tôi!
Để lại mẹ. Tôi thế nào cũng được".
Lời cuối
Hãy tuyệt vời và hãy đau buồn
Vườn mùa thu trong tâm hồn hãy giữ!
Và cứ để tỏa sáng buổi hoàng hôn
Ngươi với hoàng hôn có quyền đâu chứ.
Kẻ như ngươi không nên làm phật lòng
Tiếng động khô khan – cắt đứt sợi chỉ!
Trong đất
– "Tiếng thở dài có nặng nề trong ngực?
Có luôn tối tăm trong chật hẹp nấm mồ?"
– "Tôi chẳng biết. Hãy để lại người ta
Để lại ngươi ta. Tôi thế nào cũng được".
Ở trên đất
– "Có yêu bằng tất cả trái tim, có say mê?
Có tức giận vì cái ác?"
– "Ô, lạy Chúa, đồng ý với người ta!
Tôi mệt mỏi. Tôi thế nào cũng được".
THƠ VỀ MARINA TSVETAEVA
George Adamovich (1894 – 1972)
TƯỞNG NHỚ MARINA TSVETAEVA
Ta hãy trò chuyện, dù bây giờ, Marina
Khi sống thì không cần. Giờ chị không còn nữa.
Nhưng mà tôi vẫn nghe giọng thiên nga
Như người báo tin mừng, người đưa tin tai họa.
Khi sống thì không cần. Tôi không buộc tội.
Văn chương là đi vào địa ngục thôi mà
Cửa đi vào – mừng vui không giấu nổi
Nhưng chẳng một ai tìm thấy đường ra.
Tôi không có lỗi. Đời đớn đau nhiều thế.
Và tôi cũng không trách chị điều gì.
Tất cả đều ngẫu nhiên, tất cả đều nô lệ
Sống thật diệu kỳ. Ta sống chẳng ra chi.
Maria Petrovyk
BỐN CÁI DẤU CHỈ ĐƯỜNG
Akhmatova, Pasternak
Tsvetaeva, Mandelstam
Bốn cái tên khăng khít
Bốn cái dấu chỉ đường.
Ánh sáng của họ kiên gan
Mối liên hệ bí huyền sáng tỏ
Không thể dập tắt vì tinh tú
Muôn đời riêng, muôn đời chung.
Ngôi sao với ngôi sao trả lời
Với ta – đó là bộ tứ
Như bốn phương của đất trời
Bốn mùa trong năm đầy đủ.
Thế kỷ ta đánh dấu sự công bằng
Của bốn người, không có gì phải giấu
Nỗi sợ hãi đã từng dồn vào họ
Đơn giản là khép kín một ô vuông.
Một gia đình, hai chị, hai anh
Ngôi nhà gỗ bốn góc, bốn hướng…
1962
Veniamin Aizenshtadt (1921- 1991)
KHI TÔI NÓI "TSVETAEVA"
Khi tôi nói "Tsvetaeva", là tôi khóc
Giống như chết sau ba ngày tôi lại được hồi sinh
Báo tin về cái điều không may đầy khoái lạc
Về vị trí đầu tiên và tai họa của nàng.
Tôi muốn báo tin về sự bần cùng rất đặc biệt
Không mấy ai nghèo ở trong chốn thâm sơn
Bước qua ngưỡng cửa quan tài không sơn phết
Rồi sau đó trải ra kho báu của tâm hồn.
Không hiểu tại sao nhưng tôi mơ thấy Marina
Khi như kẻ đi lang thang trong bình minh buổi sớm
Khi như người bạn đồng hành của Chúa Giê-su
Khi lại như con chó cà nhắc trong sân rộng.
Khi tôi nói "Tsvetaeva", là tôi đau đớn
Có vẻ như tôi đã lấy đi cắc bạc cuối cùng
Của cái người đã trao mình rất tự nguyện
Trao hết mình từ con tim đến bàn chân.
Khi tôi nói "Tsvetaeva", là một nửa thế gian
Theo sau tôi bầy chó và những người hành khất
Marina ơi, tôi cay đắng thở bằng tấm lòng
Có vẻ như người mẹ và quan tài trên bờ môi đang khóc.
Galina Danilieva
TIẾNG VỌNG KHÔNG YÊN
Vẫn lang thang một tiếng vọng không yên
Không giữa núi đồi hay trong rừng thẳm
Trên ngực chị tiếng gõ vào tuyệt vọng
Và chiếc kim trên cân đã bị quên.
Vẫn lang thang tiếng vọng… chị có nghe
Đừng lẫn lộn – một tiếng kêu tha thiết!
Vào cuốn vở, có thể, là hãy viết
Một lời khổ đau hành hạ: "A-a-a!"
Tiếng vọng lang thang – lời đã nói ra
Một lời nào – những say mê tiệc lễ
Yêu chị sau một trăm năm trôi qua
Và tiếp theo – sẽ muôn đời, là thế.
Vẫn lang thang một tiếng vọng không nhà
Và khát khao hòa một khúc ca mới…
Viết hiệu lệnh bằng một ngôi sao sa
Đường của thi nhân – đường ngôi sao chổi.
1994
Nhại thơ Tsvetaeva
Aleksandr Finkel
MARINA TSVETAEVA
Ngày hôm qua chỉ âu yếm dịu dàng
Ánh hào quang của màu đen và trắng
Thế mà hôm nay ghét không thể tưởng
"Anh yêu ơi, em đã làm gì anh?"
Ngày hôm qua hãy còn nằm dưới chân
Em đáp lại, ngắm nhìn anh mê mải
Thế mà hôm nay bỏ chạy vào rừng
"Anh yêu ơi, em đã làm gì thế?"
Và chó sói xám trong rừng thông dữ
Bị người ta bắt cóc được mang về
Anh của em cứ giậm chân tại chỗ
Anh của em – đừng ăn thịt em nghe.
Chỉ những bàn chân và một chiếc sừng
Chỉ bàn chân và sừng em còn kịp
Sừng và chân của kẻ thù thu xếp
"Anh yêu ơi, em đã làm gì anh?"
Biết sống làm sao bây giờ – trong lửa?
Băng giá làm sao đi đến thảo nguyên?
Đấy là điều anh đã làm cho em!
"Anh yêu ơi, em đã làm gì thế?"
1924
Nguyễn Viết Thắng giới thiệu và dịch
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét