Đọc sách: LY HOÀNG LY VÀ LÔ LÔ (*)
Thơ Ly Hoàng Ly mang vẻ đẹp thuần khiết. Ngay cả khi những chữ nghĩa của chị đang diễn tả cái ngập ngụa của một thế giới bất an, màu đêm…
|
|
| Bìa tập thơ |
Trong khi thơ nữ đang có xu thế đua theo sex, chuyện tinh tế kiểu vặt vãnh thì cỗ xe thơ của Ly vẫn bình thản chọn một hướng cách tân thể nghiệm bằng những trang bị văn hóa sâu và dồi dào.
Đây là một tập thơ được bày biện một cách hiện đại về hình thức. Điều đó cần cho một tập thơ mang nhiều hơi thở đương đại. Tập thơ là một thể nghiệm của nghệ thuật trình diễn (performance) và xếp đặt (installation). Nếu từng theo dõi Ly qua những show trình diễn xếp đặt trong khoảng từ 2001 trở lại đây, bạn đọc có thể thấy, một số bài thơ trong tập này đã từng là âm hưởng mang tính tương tác trong cuộc thể nghiệm- trò chơi- nghệ thuật- đương đại của chị. Và tinh thần đương đại của tập thơ về đêm này còn ở chỗ nó vừa chấp nhận vừa phản kháng tính phù du của những khoảnh khắc, trạng thái.
Hình ảnh chủ đạo của cuộc trình diễn này là một phụ nữ trẻ đối diện với đêm trong từng tâm trạng khác nhau. Đêm vừa vây bũa, vừa đồng lõa, vừa như một vũng bùn sẵn sàng đưa người ta lún sâu ngập ngụa không lối thoát, nhưng có khi đêm thăng hoa, trong lành và hân hoan hay khát khao song hành cùng nhục cảm thăng hoa… Đêm có khi là mũi khâu thời gian nhức nhối xuyên qua những vết nhức rách của tâm trạng và trả lời cho sự phù phiếm của buồn vui bằng cái màu trắng hếu nhám nhẩy của lớp da đầu khi con người khám phá chính mình và bất tín vào kinh nghiệm. Chiếc sọ suy tư kia có khi bật lên những âm như đồng cốt rúng lạnh:
Cắt đêm ra từng mảnh nhỏ
Rồi khâu đêm lại bằng tóc
Tóc thưa dần thưa dần
Những đường rãnh trắng hếu đưa ta đi hết đêm này đến đêm khác
Cho đến khi đầu trọc
Cắt ta ra từng mảnh nhỏ
Rồi khâu ta bằng hết đêm này đến đêm khác
Cho đến khi trắng hếu đêm
(Cắt)
Người đàn bà trắng. Căn phòng trắng. Những giấc mơ của người đàn bà nhòa trộn là luân lạc cùng với đêm. Những bài thơ trong phần "Phòng trắng": Người đàn bà và căn nhà cổ, Performance ham-bơ-gơ, Performance trứng, Performance photo… có khi khó đọc bằng mắt thường. Yếu tố tương tác và sự hỏi đòi vận động của ngôn ngữ trình diễn đòi hỏi dành cho nó một không gian riêng mà độc giả có thể thủ vai, có thể tham gia trực tiếp vào quá trình hình thành nó cùng với tác giả- một cuộc trình diễn xếp đặt nào đó trong tâm tưởng của người đọc…
Tập thơ Lô Lô của Ly Hoàng Ly bằng thứ ngôn ngữ lạ lẫm của mình, đang giúp bạn đọc khước từ các đọc, cách tiếp cận văn bản theo thói quen cũ. Nó có thể được chấp nhận hay không. Nó có thể chỉ đáng để quý ông nhìn ngắm, quý bà bĩu môi hay các cô cậu choai choai cho là không có âm hưởng hiphop thậm chí có thể nó gây cho người ta một sự hoài nghi vào những giá trị đã được từ lâu khuôn định… thì văn bản ấy cũng đã làm thành một sứ mạng mà nhà thơ trao gởi: tham gia vào đời sống này một cách tự nhiên và vô tư nhất, bất chấp những dị biệt và ranh giới, bất chấp mọi sự hỏi đòi trầm trọng mà người ta thường gán cho chữ nghĩa, thơ ca.
Hãy bắt đêm
Nhốt trong lon đựng dế
Để đêm gáy lên
Gáy lên
Cho đến khi trời xanh
(Gáy)
Một tập thơ đáng mua để đọc giữa thời buổi chúng ta lạnh nhạt với thơ không vì một lý do gì cả.
Nguyễn Vĩnh Nguyên
(*) Đọc: Lô lô -tập thơ thứ 2 của Ly Hoàng Ly, NXB Hội nhà văn, 2005. Gía: 50.000 đồng.
|
|
| Ly Hoàng Ly |
Trong Lô lô, Ly Hoàng Ly, như đã thành một phong cách, tiếp tục không kiên quyết dành ưu thế vượt trội cho từ ngữ hay màu sắc và hình khối. Giống như trong những bức ảnh cũ, những dấu ấn sáng tạo của thơ Ly Hoàng Ly dựa chủ yếu vào cách nhấn một trong hai màu đen và trắng, và những hình ảnh, đồ vật giản dị, nhỏ bé nhanh chóng yên ổn tìm được chỗ cho mình trong một thế giới cũng không lớn, gọn ghẽ và biệt lập.
Ly Hoàng Ly
Lô lô
Đêm kia rồi!
Đêm chảy xuống hai mí mắt ta
Rồi chảy ngược lên trời.
4.2002
KHÚC ĐÊM
Chiều im im
Chiều
Im im không nói
Đi trên phố
Rất đông
Chiều
Im im không nói
Đi trên phố
Quá ồn
Chiều
Im im không nói đi trên phố đông
Im im không nói đi trên phố ồn
Im im bánh xe quay vù
Chiều
Gió im im bụi nắng im im bụi
Làn mây im im ám khói trời xanh im im ám khói
Chiều
Im im trên phố đi đi qua phố
Ôm nắng ôm bụi ôm gió
Đem về nhà tắm rửa
Chiều
Im im và sạch sẽ
Ngồi trong phòng tắm
Im im chờ đêm lên
2000
Đêm chảy lên trời
Kìa đêm chảy
Chảy lên trời
Buốt óc tôi
Vắt tóc lên mây
Tôi kéo đêm lại
Tóc rơi nghẹt sông
Kìa đêm chảy
Chảy lên trời
Máu tuột khỏi tim
Kìa đêm chảy
Chảy lên trời
Đáy sông khô cạn
Chiếc thìa nhôm đầy vết nứt
Tôi khát nước
Ngửa mặt lên trời hút đêm vào miệng
Lênh láng trời đen
Nhảy xuống lòng sông
Nằm chờ đêm ngập
Mặt trời nằm ốp la trên đất
Thiên thần mút lòng đỏ bằng đầu cánh mỏng
Thản nhiên nhìn
đêm chảy
chảy lên
tôi…
2003
Đêm là của chúng mình
Những đêm đèn sáng trưng
Trong căn phòng
thức
Chiếc chăn bò trước ngực
Đi ngủ
đi
Chiếc chăn màu xám trắng
Hỡi những kẻ ng�! �� đêm
Mang tình yêu
Đi ngủ
Thức được nữa không anh
Đem tình yêu
rọi nắng
Đêm là của chúng mình
Tình yêu thắp sáng đêm
Đêm là của chúng mình
Sao nỡ ngủ
hở anh
Em đành thức một mình
Những đêm đèn sáng trưng
Chiếc chăn bò trước ngực
Lạnh buốt
Đêm là của chúng mình…
2001
Sóng đêm
Những hỗn loạn của ban ngày
Đêm không bắt được
Những nỗi lòng như sông uẩn khúc
Chỉ chảy được về đêm
Tôi lặng lờ trôi vào đường hầm thời gian
Ánh sáng và bóng tối chỉ là chất liệu cho những gì diễn ra bên trong cơ thể
Như nồi súp đặc quánh nhiều gia vị lờ lợ
Tôi sôi lên lọc bọc bằng lửa của mình
Những xe chở cát muốn đem hết cát ngoài biển vào bảo tàng
Nghệ thuật sắp đặt sắp đặt người nghệ sỹ phải lao tâm và mòn mỏi vì những điều không tưởng
Những tiếng rì rầm đêm đã váng vất lên bầu trời đen mặt đất đen và vầng trăng nhe nhói
đêm đã quá nhiều gia vị cho người ngộ độc thức ăn cuộc sống
Tôi trở về nằm trên chiếc giường êm màu hồng
drap giường đính đầy hoa
hoa khiến tôi ngạt thở dần dần
ngạt thở dần dần…
Khi giấc ngủ đẫm hương hoa tưởng tượng
Tôi cứng đờ như xác ướp
Những hỗn loạn của ban ngày
Đêm không bắt được
Đêm tỏa sóng của đêm
Tôi – bắt – được – không?
2001
Đôi chim sẻ
Em vượt qua nỗi buồn bằng chế ngự
Mắt không còn biết khóc
! Không r�! �o hoảnh
Không buồn
Cũng không còn chỗ cho niềm vui
Đôi chim sẻ hót líu lo trên cành
Màu nâu dịu đằm mình vào nhau
Đôi chim sẻ trong tranh
Làm sao hót được
Chỉ biết nhìn nhau cái nhìn câm
Người xem tranh tự tưởng tượng điệu líu lo trên cành
Có đôi khi niềm vui thoáng bay qua lồng ngực
Làm nỗi buồn khẽ nhíu lại
Có con bướm khẽ bay qua mạng nhện
Nhíu lại rồi chết
Em vượt qua nỗi buồn bằng chế ngự
Quả tim chứa những dòng chảy lặng lờ
Những dòng – đỏ – lặng – lờ
Không mùi vị
Và không ướt
Em vượt qua nỗi buồn bằng chế ngự
Nhìn đôi chim kia
chết
2001
Mỏng mòng mong
Mỏng mòng mong bánh xe đi bánh xe quay
Quay mỏng mòng mong bánh xe quay bánh xe đi
Những chiếc lá hút nhựa cây
Những bông hoa đỏ mút chặt chân nhà tắm
Tiếng rào rào xối nước đêm ướt
Tiếng chuông đêm xối xuống đống đất sét đất sét ướt
Mỏng mòng mong bánh xe lăn bánh xe quay
Quay mỏng mòng mong bánh xe quay bánh xe lăn
Như hạt nắng hút chặt mặt đường không thấm nước
Cái nhìn
lưỡi dao
quết vào mắt nhau
Tiếng ngói khô nứt giữa trưa tanh tách
Mỏng mòng mong bánh xe đi bánh xe lăn
Lăn mỏng mòng mong bánh xe lăn bánh xe đi
Người đàn bà miệng mút những câu kinh
Tiết ra chất nước "ngộ" quanh năm
Mỏng mòng mong bánh xe
Xe mỏng mòng mong bánh xe
Gói mưa vào lá chuối
Hôm sau ra chợ bán
Lá chuối khô mưa mốc
Người bán hàng mặt hốc
Gói đêm vào lá chuối
Ban tr�! �a ra chợ bán
Lá chuối héo đêm bay đi
Người bán hàng ngơ ngẩn ngẩn ngơ
Gói nắng vào lá chuối
Nửa đêm ra chợ bán
Lá chuối ướt sương nắng tan như kem
Người bán hàng tần ngần đứng mút tay
Tôi đang ở đây
Giờ phút con mắt díp
Đêm vào đầây trong mắt
Tràn lên gối
lên chăn
lên tóc
Sáng ra mang bộ tóc đêm
Vẫy vùng gió vụt quay bay đêm
Đêm rớt xuống cống
Mỏng mòng mong
Ô đêm mỏng mòng mong…
2001
Trầm cảm
Em không biết đến tình yêu nồng nàn
Rượu tình yêu có say những đêm không anh
Người phụ nữ tự trói mình
Bằng sự dửng dưng của anh
Em không biết đến mây quấn quýt trăng
Ồn ào đưa gió lên cây
Người phụ nữ tự làm lạnh mình
Bằng sự hời hợt của anh
Em không biết đến tiếng hót đắm say
Đôi chim sẻ rúc rích bên nhau
Người phụ nữ tự trầm cảm
Bằng giấc ngủ của anh.
2001
Ngoặc đơn trong đêm
Đêm đem em vào đen
Đen đem em vào đêm
Những dấu ngoặc đơn
Gói những dòng chữ giải thích
Không thoát ra được
Những con chữ màu đen
Dấu ngoặc cũng màu đen
Em ngại ngần những ẩn chứa không còn trong vắt
Con tim nô nức đi theo tiếng hát của vùng đêm
Ở đó có bạn – tình – tưởng – tượng
Trong ngoặc đơn
Đêm đem đen vào em
Em đem đêm vào đen
Màu đen vẽ hình những cám dỗ tưởng tượng
Dậy mùi trong đêm
Mùi đen mùi đen mùi đen
Dậy mùi trong em
Mùi đêm mùi đ! êm mùi ! đêm
Dậy mùi giữa hai dấu ngoặc đơn
Khi giải thích đã là mất mát.
2001
ĐÊM và ANH
Đêm đã nhuốm màu lên làn da em
Lên đôi mắt vòng vòng một quầng đêm
Đêm đã nhuốm màu lên đôi bàn tay em
Để em không thể nhìn thấy anh
Bằng xúc giác
Đêm đã nhuốm màu lên chiếc lưỡi của em
Để em không thể nhìn thấy anh
Bằng vị giác
Đêm đã tràn vào từng sợi thủy tinh của chiếc đèn vàng
Và khe khẽ hát
Để em không thể nhìn thấy anh
Bằng thính giác.
2001
Mở nút đêm
Chầm chậm, mở một chiếc nút áo
Soi vào gương chầm chậm, mở hai chiếc nút áo
Chầm chậm, mở ba chiếc nút áo
Soi vào gương, chầm chậm, mở chiếc nút thứ tư
Chầm chậm, mở năm chiếc nút áo
Soi vào gương chầm chậm, mở nút thứ sáu…
Tìm hoài không thấy nút thứ sáu
Soi vào gương, cố tìm nút thứ sáu,
nút thứ bảy, thứ tám, thứ chín…
Mở mãi, muốn mở mãi
Mở bầu trời đêm trong lồng ngực
Nhưng áo chỉ năm nút
Nhưng đêm là vô tận
Mở mãi, muốn mở mãi
Mà bầu ngực vẫn trắng, không đêm
Mở mãi, muốn mở mãi
Bầu ngực này căng đêm
Soi vào gương
Bất lực và khóc
Trong vô vàn những giọt nước mắt
Một giọt đêm ứa ra từ bầu ngực trắng.
2001
Discotheque
Những lưng thon vào sàn nhảy
Uốn éo dưới ánh đèn chớp tắt
Những ánh mắt đầy kim tuyến những nụ cười đầy kim tuyến
Nhìn nhau cười vào nh! au thở ! vào nhau
Ô! Ồ ố ô! Nhạc
Nhạc cuốn vào người sóng
Nhạc xiết lên da thịt như dây thép
Không nói không rằng
Những son môi sượt miệng Heineken
Xanh sóng sánh
để lại chất
dính dính
Vụt tròn miệng Ô! Ồ ố ô!… Nhạc
Những gót giầy bóng loáng giẫm đạp lên những xúc cảm bóng loáng trôi tuột vào bóng loáng
Những quả tim nhẫy son không thể cầm nắm được
Những quả tim quằn quại
Co bóp cật lực dưới ánh đèn chớp tắt
Tàn đêm dắt díu nhau về
Lưng thon lại càng thon
Bóng đêm nghẹn lại ở khúc thon
Bình minh không lên được
2000
Lụt đêm
Muốn đập đêm vỡ tan
Đêm sẽ nát vụn và bắn tung toé như đá cục
Rồi chảy ra thành nước
Thành phố chìm trong cơn lụt khi đang say giấc
Cứ đến 11h30 là cơn lụt đêm đã lên đến thành giường
Những cô gái có đôi chân chồn đen
Vì đêm đã dây lên mắt cá chân từ lúc nào mà không biết
Chỉ muốn làm đêm tan bằng ánh mắt
Ôi đêm tan đêm đang tan như pho mát nhằn nhặn đắng
Con Bò Cười ré lên một tiếng rồi mất tích
Cứ đến 11h30 là người ta ăn một khoanh phó mát đen
Tấm tắc khen ngon
Những cô gái buồn buồn ra về
Đêm đầm đìa trên ngực sữa đen
Có phải đêm tồn tại vì nỗi buồn của những cô gái thích ngủ ngày
Đêm đã chết từ một nghị quyết.
2001
Tôi muốn
Tôi muốn
Tẩy rửa những giấc mơ đen đúa bám vào đầu tôi u ám vì bụi bặm cuộc sống
Tôi muốn
Lau sạch nư�! ��c mắt! phụ nữ
kể từ khi đàn ông
Tôi muốn
Những bồ câu trắng tinh đậu ngập đường phố Sài Gòn mà không mất một sợi lông
Tôi muốn
Những bức email gửi đi rè rè qua computer không làm khô cứng những tâm hồn ráo mực
Tôi muốn
Đêm cứ ngọt ngào như kem caramen nâu xốp
Mỗi lần tôi ngáp là một thìa caramen đêm tự động rót vào họng
Tôi chép chép miệng và nuốt
Đêm là liều thuốc ngủ và là liều thuốc thức
Đến khi biết được liều thuốc ngủ là đêm nào và đêm nào là liều thuốc thức thì ta đã chết
Tôi muốn
Bộ ngực của bạn tôi đừng xẻ làm đôi và ứa ra từ cổ áo
Dấu hiệu của sức sống nhão nhoẹt
Tôi muốn
Tất cả ngọn đèn ngủ trong từng căn nhà đều cháy vàng cho đến khi khét
Để tôi cảm thấy độ rỉ của đêm tôi muốn
Những ổ trứng của cuộc đời hãy bung ra cùng một lúc
Toàn bộ quả đất này là một ổ trứng nóng
Con người và thú vật là kí sinh trùng sinh sôi và dịch chuyển đến chóng mặt
Tôi muốn
Toàn thế giới cùng nhau im lặng trong một phút
Để nghe tiếng mặt trời nổ tí tách
Tôi muốn
Trên cao treo lơ lửng những viên đá đủ màu để ngước lên thấy mắt mình lấp lánh
Dưới chân là đất mộc mạc
Tôi muốn
Đêm nào cũng có một chú chim đậu bên cửa sổ hót cho tôi nghe khúc ca dị biệt
Chỉ có tôi nghe được
và chỉ có tôi thích tôi muốn
những người thân của tôi đừng ngủ những người thân của tôi đừng chết
Nói chung là đừng nhắm mắt
Tôi tự vuốt đầu mình và khóc
Tôi là người mẹ ! và tôi ! là đứa con gái bé bỏng
Những con san hô nở bung trứng cùng một lúc túa vào biển sự sống tĩnh lặng
Đáy biển thâm trầm bờ biển gào khóc
Cát lúc nào cũng xót
Tôi muốn
Căn nhà tôi ở tỏa hương ngào ngạt
Những cành lá trong vườn giũ chất diệp lục lên da mặt
Để tôi lúc nào cũng xanh men mét tôi muốn
Biến thành thiên thần xanh trên cao bồng bềnh
Nhìn ổ trứng cuộc đời nở trên những người thân của tôi
Trong căn nhà ngộp hương hoa
Tôi sẽ chỉ nhìn
Và lặng im vĩnh viễn
Tôi muốn
Đêm đào đất lên ăn đất cào đêm xuống nuốt
Đất, đêm hòa làm một
Đen, đen
Mù mịt
Sình sịch
Những cơn mê quất vụt!
2001
Ảo giác
Trên chiếc giường nệm lò xo
Cô gái nằm thẳng
Cơn buồn ngủ kéo vào tận đáy mắt
Khiến thân thể cô không thể điềm tĩnh
Trong giấc ngủ bao giờ cô cũng sôi lên vì những ảo giác
Chị lao công mình quấn những dải băng ngời sáng giữa lòng đường
Những nhát chổi giữa đêm không phát sáng bị xe có động cơ cán đứt
Người ta đâu thể thấy ánh mắt chị lao công thảng thốt
Chỉ thấy thân thể bất động phát sáng nhức nhối
Không cơn mưa nào có thể dập tắt
Chị lao công trầm mình trong hương vị của rác
Mùi cuộc sống trên tóc chị là trung thực nhất
Con đường nồng nặc mùi Chanel số 5
100 cô gái vứt mùi thật của mình vào đống rác và rưới lên thân thể mình mùi của xa xỉ nước Pháp
Đi ngang qua sự hôi thối của chính mình
Họ bịt mũi
Tr! ên chi�! �c giường nệm lò xo
Cô gái bịt mũi
Nằm thẳng
Sôi lên vì mùi Chanel số 5
2001
Đêm trong vườn
Tặng nhà 54/37
Vườn co vào lá
Hoa ôm đêm đến rũ xác
Em đi nhặt xác hoa
Bước vào vùng trăng
Toàn thân lấp lánh dịu dàng
Cả một ước mơ gửi vào vườn đêm
Cây hoàng lan chìa cánh mềm
Buốt ánh mắt em
Hương hoàng lan xanh óng dưới trăng
Buốt hơi thở em
Vườn co vào lá
Đợi đêm lên tới ngọn
Đợi cảm giác tồn tại lên tới ngọn
Lên tới ngọn của đêm
Lấy xác hoa
Xoa vào trăng
Trên ngọn đêm
2001
Đêm về đi để sáng
Đêm về đi để sáng
Món ăn Ý không bao giờ hợp khẩu vị
Rượu vang Ý cạn mọi ý nghĩ
Người bạc tình từ trong lòng trắng mắt
Nến chỉ soi rõ một nửa nụ cười đa tình
một nửa đổ bóng khăn trải bàn
liếm những giọt ngây thơ bừng sáng
trên khuôn mặt người đàn bà có chồng
Nhạc Frank Sinatra nhấm nhẳng rền rã đêm
Khen nhau nhiều không biết mệt
Kéo mũ trùm đầu che mặt ngượng ngùng
Đụng nhau chỉ một đầu ngón tay
Run rẩy cả một kiếp
Đêm về đi để sáng
Khuôn mặt người đàn bà ngước nhìn lên
Sáng bừng đêm
Người đàn ông đa tình đuối mắt
Món ăn Ý không bao giờ hợp khẩu vị
Người đa tình không bao giờ biết thưởng thức đêm
Trên gương mặt người đàn bà có chồng
2001
Đốt
Tặng anh H.T.H.
Người đàn ông áo đỏ đ�! ��t đi�! �u thuốc lên môi
Thuốc đốt đỏ gạt tàn
Chỗ cuộc đời đã bị đốt xong
Rơi vào gạt tàn
Đổ tàn cuộc đời lên tóc
Tóc cháy thành tóc trắng
Đầu ai cũng đỏ lửa
Cháy mỗi ngày để sống
Sinh ra để đốt mình
Thành đất lạnh
2002
Khúc đêm
Quay lưng lại là đêm
Quay lưng lại là đêm
Quay lưng lại là đêm
Quay lưng lại là đêm
Quay lưng lại là đêm
Chỉ thấy đêm khi tâm thấy đêm
Chỉ thấy đêm khi tâm thấy đêm
Chỉ thấy đêm khi tâm thấy đêm
Phía trước mặt là đêm
Phía trước mặt là đêm
Phía trước mặt là đêm
Phía trước mặt là đêm
Không muốn đêm cũng thấy đêm
Không muốn đêm cũng có đêm
Trên đầu là đêm
Dưới chân cũng là đêm
Có người nằm trong đêm
Có người ôm lấy đêm
Có người sống trong đêm
Có người chết trong đêm
Có người sinh trong đêm
Có người khóc trong đêm
Có người cười trong đêm
Có người cưới trong đêm
Có người điên trong đêm
Nhắm mắt
Trùm kín chăn
Nghe đêm cuộn quanh mình
2002
Mobile phone
Ngày điện thoại rung bần bật trong túi quần
Dạo phố trong tiếng ồn
Tiếng ồn va tiếng ồn
Người đi không nhìn mặt nhau
Đêm điện thoại rung bần bật đầu giường
Giật mình thấy những gương mặt không quen biết ban ngày
Hiện ra trong sự im lặng.
2002
Nửa đêm
Đêm giật mình thức giấc
Không thấy anh bên cạnh
Con búp bê khô! ng bao gi! ờ nhắm mắt
Khói thuốc mù phòng làm bong lớp sơn thính giác
Ngoài cửa sổ sương rất nặng
Nhìn đêm em biết dấu hiệu cảm cúm
Đã lây lan sang chiếc gối thêu hoa
Không hiểu sao lòng bàn tay đầy nước
Đêm rót lên mình những giọt lạnh
Bật nhạc lên cho đêm không ngủ nữa
Chợt bật cười vỡ sương ngoài cửa sổ
2002
Lô lô
Khi người ta viên nỗi buồn của một cô gái trẻ thành một cục tròn tròn rồi mỗi ngày gặm nhấm một ít thì cô gái ấy sẽ vui hay sẽ điên lên? Tôi không biết rõ – tôi chỉ biết cô gái sẽ không cảm thấy đau cái nỗi buồn ấy mà chỉ thấy đau từng sợi tóc của cô ta
Một ngày cô ta dứt đứt hai mươi chín sợi tóc rồi lấy tay vân vê cảm giác sừn sựt của sóng tóc. Rồi quẳng tóc xuống đất sau khi thỏa mãn cảm giác sừn sựt ở da tay.
Tóc tích tụ thành một mớ rối rít chui xuống gầm giường âm thầm sừn sựt ở gậm giường
Ở ngoài trời đêm nào cũng mưa mưa rối rít
Ở trong phòng nhỏ nhỏ cũng mưa mưa đêm nào cũng
cô gái mưa mưa từng sợi tóc
Mưa ngoài trời không bao giờ dứt nhưng tóc cô gái không kịp mọc để cô gái tiếp tục tự mưa mưa mình
tự mưa mưa mình
Sao nỗi buồn cứ thích bám vào tóc mỗi đêm hai mươi chín sợi
Để sáng ra gầu trắng mắt
Thật ra nỗi buồn đâu có màu sắc gì/ chỉ là màu của ánh đèn vàng đêm đêm soi vào mắt cô gái trẻ
để tìm cho ra nỗi buồn có màu sắc gì
Nhưng mắt quá trong
Có khoắng lên cũng vô ích
Thật ra cô gái trẻ đã chán ngấy nỗi buồn
Vì thật ra nỗ! i buồn ! là cái gì?
Là cái gì mà mây cứ buồn buồn xổ ra khắp bầu trời
Là cái gì mà cây cứ buồn buồn tự ám màu xanh ngằn ngặt ở góc đường
Là cái gì mà chó cứ buồn buồn sủa tung mái nhà khi khách rít cửa kèn kẹt
Là cái gì mà đất cứ buồn buồn cắm ổ gà ở những nơi gà không ở đó chỉ có người ở đó
Là cái gì mà cứ lẩm cẩm nói lung tung chẳng thể hiểu được
Chẳng là cái gì nếu cô gái không sống một cuộc sống bình thường
Tức chẳng là cái gì nếu con quạ không kêu quạ quạ và con gà không kêu cục ta cục tác
Chẳng là cái gì nếu người ta không mỗi ngày đếm những hạt gạo trong thùng và đong muối trong nước mắm
Chẳng là cái gì nếu cô gái thích đếm mưa
Đêm nay có bao nhiêu hạt mưa nhỉ một – hai – ba
bốn – năm – sáu – bảy
tám – chín
mười – mười một – mười hai – mười ba – mười bốn – mười lăm – mười sáu – mười bảy
mười tám
mười chín – hai mươi
hai
mốt
hai
hai
hai
ba
hai
bốn
hai
lăm
hai
sáu
hai bảy hai tám hai chín
Chỉ có hai mươi chín hạt mưa rơi cũng thành bão rối
Hai mươi chín hạt mưa rơi cũng làm đầy sắc đêm
Chỉ cần ngồi trong căn phòng nhỏ có ánh đèn vàng
Cũng thấy đêm ào ào trước mặt
Đêm trước mặt là thực
Đêm ngoài kia là ảo ảnh
Cô gái thực ra cũng là một ảo ảnh của bố cô và mẹ cô. Mẹ cô ảo ảnh cô ồ đóa hoa của mẹ ồ cỏ rác của mẹ. Ồ hiếu thảo của mẹ ồ bạc bẽo của mẹ. Ồ nết na của mẹ ồ hư hỏng của mẹ. Bố cô ảo ảnh cô ồ ồ ồ ồ �! � ồ
Còn cô ảo ảnh nỗi buồn của mình
Nỗi buồn có ảo ảnh không?
(Hôm nay nỗi buồn chui sau rèm cửa trắng tinh
Hôm qua nó chui dưới chăn mỏng
Ngày mai nó nằm bò trên sàn đá lạnh buốt
Ngày kìa nó vẫy taxi đi một vòng
Nhìn những ảo ảnh của phố đêm
im ắng rúc vào từng hạt cát trên mặt đường
bánh xe lăn qua cũng không thèm nhúc nhích
(Ban ngày một sợi khói cũng biết gầm rống lên))
Cái quạt bàn đêm nào cũng thổi văng tứ tung ảo ảnh buồn trong phòng
Phải gắng lắm mới thu gom lại được
để chà lên tóc
để sừn sựt
Soi vào gương thấy đêm hốc hác
biết mình đã bị bẫy vào đêm
Ngoài kia mưa đang tiết kiệm từng hạt
Vì rất sợ số hai mươi chín
Ngoài kia mưa đang tiết kiệm từng hạt
Vì rất sợ phải sừn sựt
Đổ nước vào thau và vốc nước vào mặt
Rửa hết một mặt đêm
Dưới đáy thau có cặn
Khoắng đều lên và lại vốc nước vào mặt
Vốc vào mặt một đêm
có cặn
Cô gái biết mình là ai
Lại không biết mình là ai
Cô gái biết họ là ai
Lại không biết họ là ai
Cái gì bao quanh vũ trụ này
Không một ai biết
Cô gái không biết
Nhưng cô gái biết
Có một người khổng lồ ngày nào cũng viên vũ trụ thành một cục tròn tròn nhỏ nhỏ có màu lô lô
Ông ta vân vê vũ trụ này vì buồn
Vân vê thành một viên buồn
Cô gái là sản phẩm trí tưởng tượng của ông ta
Nỗi buồn là sản phẩm trí tưởng tượng của ông ta và cô gái
Ông ta là sản phẩm của mưa
Mưa là! sản ph! ẩm của đêm và cô gái
Nhưng thế thì đã sao?
Tất cả tất cả tất cả
Chỉ là ảo ảnh rơi rơi
2001
Thói quen
Những con đường đầy nắng
Vọc vào mắt những khoảng sáng mờ mắt
Tay trong tay trôi theo tiếng xe cộ
Đỏ lừ những khát khao tìm bóng râm
Sức nóng của trái tim không phải từ tình yêu
Những phản hồi mắt không phải từ tình yêu
Từ thói quen bị ủ
lên nhiệt độ
Mặt trời theo thói quen cứ nóng dần lên
Những cảm giác chảy ra thành chung chung
Tình yêu chảy ra thành chung chung
Nhìn vào mắt nhau không còn thấy nhau lạ lẫm
Đã quá quen rồi
Cứ nóng lên thôi
Cầm tay nhau đi giữa đám đông
Như cầm một củ khoai mọc mầm.
2001
Gáy
Hãy bắt đêm
Nhốt trong lon đựng dế
Để đêm gáy lên
Gáy lên
Cho đến khi trời xanh
1999 – 2005
Cắt
Cắt đêm ra từng mảnh nhỏ
Khâu đêm lại bằng tóc
Tóc thưa dần thưa dần
Những đường rãnh trắng hếu đưa ta đi hết đêm này đến đêm khác
Cho đến khi đầu trọc
Cắt ta ra từng mảnh nhỏ
Khâu ta bằng hết đêm này đến đêm khác
Cho đến khi trắng hếu đêm
2001
PHÒNG TRẮNG
Nhà nghiêng
Ngôi nhà nằm nghiêng
Trong ý thức của con người ngôi nhà phải nằm thẳng đứng
Nhưng nó cứ nghiêng nó cứ thích nghiêng
Trong mắt một cô gái ngơ ngác ngoẹo đầu sang bên
Ngói đỏ sắp rời ra
Một viên ngói rơi như con cá mất vảy
Cá không đau nhưng cá quẫy đành đạch
Người trong nhà bấn loạn
Ngôi nhà nằm nghiêng thích nằm nghiêng
Đổ ra đường những đau thương từ đỉnh mái
Như xô nước đầy cặn thích nghiêng sang bên
Đổ hết nước vẫn còn cặn
Cô gái vui mừng
Bước vào nhà và ngoẹo đầu hát
Tiếng hát đổ ra đường
Trong nhà
Còn lại cô gái
Và bốn bức tường
Nghiêng
2001
Tranh Trinh Lê
Tràng hạt tròn
Đem âm u vào khổ vuông phá vỡ khổ vuông
Những biến động hạt tròn chỉ diễn ra âm thầm
Người đàn bà chuyển mình trong bức tranh màu đỏ trầm
Liên tưởng giấc mơ vẹn toàn
(Sự âm u bao giờ cũng đem lại cảm giác vẹn toàn hơn là sự tươi sáng)
Tràng hạt đen rơi vãi lung tung…
Lung lung
Những hạt tròn âm thầm lăn đi trong khóe mắt người đàn bà
Cứ lăn đi lăn đi mà không chảy nước
Ánh nhìn dài như lá ướt
Đọng lại vĩnh viễn trong khoảnh khắc một hạt tròn rung lên
Nhà sư tụng niệm trong khoanh riêng của mình
Nối kết những mảnh đỏ trầm
Và người đàn bà rơi vãi lung tung
6.2001
Người trong tranh
Những người đàn bà
Đi đi lại lại trong bức tranh khổ vuông
Nh�! ��ng nhát màu bết họ vào sơn
Những người đàn bà màu đen
Đi lại trong đêm
Tóc hất ngược ra sau
Trên mặt phẳng bức tranh dang dở
Những người đàn bà khô queo
Vì đi lại nhiều quá
Quẩn quanh bức tranh khổ vuông do người khác vẽ
Đi được đến đâu
Khi xác đã bệt lại bởi những nhát màu!
Cầm chiếc bay
Cạo xác từng người đàn bà ra khỏi tranh
Thấy mình cũng rời ra từng mảnh
Không đau đớn.
2001
Người đàn bà và căn nhà cổ
Tặng nhà số 14
Những chiếc ghế chạm trổ bọc nhung rách tươm
Lò sưởi lạnh ngắt bao năm
Cẩm thạch trắng cáu đen
Người đàn bà mặc áo dài trắng ngồi bắt chéo chân
Trên chiếc ghế bọc nhung lành lặn duy nhất
Cửa sổ mở ra cơn mưa vỡ nước ối bầu trời đêm
Song cửa rỉ sét long lên
Người đàn bà mặc áo dài trắng ngồi bắt chéo chân
Trên chiếc ghế lành lặn duy nhất
Tường ố mưa đêm bao năm
Màu vàng lên rêu mốc
Mưa điên cuồng bên ngoài
Đòi trút vào nhà cổ những u uất
Người đàn bà mặc áo dài trắng ngồi bắt chéo chân
Buồn thảm và kiên định
Những con vi khuẩn bám trên từng hạt bụi
Nghe ngóng sự sinh sôi ẩm mốc
Dưới gầm chiếc phản lên nước như gương soi
Là đêm của thế kỉ trước
Dưới gầm chiếc phản lên nước như gương soi
Lũ gián khua râu hà hít
Người đàn bà mặc áo dài trắng ngồi bắt chéo chân
Giữ cho đứa con trong bụng tư thế ung dung và thách thức
Những con gián túa ra! từ g�! �m phản
Bắt đầu gặm nhấm chiếc ghế lành lặn
Người đàn bà mặc áo dài trắng ngồi bắt chéo chân
Hút cạn mắt một đêm
Từ từ rã xác
Hút cạn mắt nghìn mưa
Nhà cổ ngập tiếng khóc
Oe oe oe
Nhà cổ rùng mình thức giấc
Lũ gián bò toán loạn trên chiếc áo dài rũ trắng sàn gạch
Đứa bé gái mặc áo dài trắng nhẹ nhàng tụt xuống từ chiếc ghế bọc nhung duy nhất lành lặn
Mắt tròn trong vắt
Đi một vòng ngơ ngác
Sờ tay lên lò sưởi và cửa sổ và tường và mọi thứ ẩm mốc
Thấy tay đầy vi khuẩn
Bàn tay màu xám ngắt
Vặn núm cửa bước ra đêm mưa bão bùng
Cánh cửa dày đặc văn tự cổ sập lại sau lưng
Khi ấy đêm vụt tắt
Những hạt nắng như mưa rơi rơi không dứt
Rửa sạch bàn tay bụi bặm.
Hà Nội 7.2001
Thuật ướp xác
Tặng N.T.U.
Chỉ trong đêm người đàn bà mới đẫy đà
Chùm hoa dại ban sáng hắc nồng trên gối
Những đốm nắng ban ngày rơi rớt hơi ấm trên nệm trắng
Chỉ trong đêm mới cảm thấu mùi da thịt ban ngày
Một chút đèn đỏ không rõ hình hài đêm
Một mẩu khăn giấy nhòe nhoẹt son
Một ô cửa đầy trăng
Người đàn bà đẫy đà nằm trong thuật yêu đương tự chế
Chìm đắm trong thuật ướp xác tự chế
Mùi hoa dại làm căn phòng ngộp thở
Muốn thở hơi nắng trong đêm
Tiếng thủy tinh đang rạn dưới trăng
Căn phòng chông chênh trên mũi kim
Muốn khâu đêm bằng sợi chỉ ban ngày
Tưởng tượng nắng trườn dần từ ngón chân lên mặt
!
Tr�! �ng hóa mặt trời
Thủy tinh chói mắt
Ai ghim giọt đêm cuối cùng lên nệm?
Không muốn bị héo vì da thịt ban ngày
Chỉ đêm lên người đàn bà mới đẫy đà
Và chết đuối trong lọ nước hoa tự chế.
Ăn xin hạnh phúc
Đeo kính râm trong đêm
Một tròng kính đỏ một tròng kính đen
Tại sao người đàn ông dán băng keo kín miệng?
Cố biến mình thành kẻ ăn mày dị dạng
Nhún nhảy xin hạnh phúc
Tròng kính đen để tỏ rằng anh đã chết
Tròng kính đỏ để tỏ rằng anh đầy nhiệt huyết
Băng keo dán miệng để tỏ rằng anh nói chuyện bằng
im lặng
Ăn xin hạnh phúc
Trong đêm
Không ai cho anh thứ gì
Ngoài sự ngó nghiêng kinh ngạc
Ăn xin hạnh phúc
Trong đêm
Anh lọt thỏm trên phố nhấp nháy đèn
Ăn xin hạnh phúc
Trong đêm
Có hương hoa lài tỏa dịu dàng
Nói chuyện với anh…
…Vứt anh lên xe rác
Nagano 2002
Performance Ham bơ gơ
Một chiếc ham bơ gơ
Hai chiếc ham bơ gơ
Ba chiếc ham bơ gơ
Buồn chiếc ham bơ gơ
Vui chiếc ham bơ gơ
Chán chiếc ham bơ gơ
Mệt chiếc ham bơ gơ
Phiền chiếc ham bơ gơ
Bực chiếc ham bơ gơ
Cáu chiếc ham bơ gơ
Vứt chiếc ham bơ gơ
Người đàn ông đếm từng chiếc ham bơ gơ
Ông ta rất đói. Nhưng ông ta không ăn ngay.
Từ từ bỏ đinh vào giữa hai lát bánh
Giữa hai lớp mềm xốp đinh nằm im
Một chiếc ham bơ gơ
Hai chiếc
Ba chiếc
Buồn chiếc
Vui chiếc
Chán chiếc
Mệt chiếc
Phiền chiếc
Bực chiếc
Cáu chiếc
Vứt chiếc
Người đàn ông mò từng cái đinh giữa hai lát ham bơ gơ
Vừa vứt đinh đi vừa đếm bánh vừa ngấu nghiến ăn
Đinh găm đầ! y tấm vải trắng trước mặt
Ham bơ gơ găm đầy bụng từ từ vồng lên sau lớp áo căng
Hát lên rằng:
– Ơi buồn ơi vui ơi mi là đinh hay là ham bơ gơ?
– Ơi vui ơi buồn ơi mi ở trong bụng ta hay ghim vào mắt ta?
Những lát bánh hằn dấu đinh gai lên trong miệng
Tấm vải trắng lổn nhổn đinh dính rau, thịt, pho mai mềm và tương ớt đỏ như bao tử lở loét
Hát tiếp rằng:
Định hát tiếp rằng
Nhưng
Thôi
Hát làm gì
Còn gì mà hát
Ngồi thừ
Bụng quặn từng cơn và mắt xốn
Sau mười hai phút bất động
Khán giả vỗ tay ra về
Khán giả rất mệt
Nhưng họ không ngừng lẩm bẩm:
Môït chiếc ham bơ gơ
Hai chiếc đinh
Ba chiếc ham bơ gơ
Buồn chiếc đinh
Bụng xốn và mắt quặn từng cơn
Vui chán mệt phiền
Bực cáu
Vứt vui.
Tokyo 2001
Performance photo
Những bức chân dung photo nhoè nhoẹt dán tứ tung trên tường
Ghi hình những trạng thái khác nhau của cùng một gương mặt
Cười – khóc – giận dữ – vui vẻ – yêu đương – thất lạc – khổ đau – hạnh phúc
Cuộc đời gói gọn trong bốn bức tường
Nắng hắt vào đêm soi vào mưa táp vào gió quất vào
Những bức chân dung mỗi ngày thêm nhoè nhoẹt
Người phụ nữ tự trói mình
Người phụ nữ bảo mọi người này anh này chị ơi hãy trói tôi lại
Trong tư thế trói gô
Người phụ nữ tự mỉm cười thỏa mãn vì bị trói gô
Rồi cười sặc sụa chảy nước mắt
Rồi bỗng mếu rồi bỗng khóc
R! ồi gi�! �t đùng đùng
Rồi gào lên ấm ức
Rồi rú lên tuyệt vọng
Gục xuống
Giẫy giẫy
Tắt ngấm
Những bức chân dung nhoè nhoẹt trên tường
Bỗng trắng toát
Trong tư thế trói gô
Người phụ nữ không tìm thấy xác mình
Chỉ thấy rêu xanh lét chân tường
Chỉ thấy đêm đầm đìa nước mắt…
Tokyo 2001
Performance trứng
Trong tư thế ngồi xổm kỳ quặc
Ông ta bịt mắt mình bằng băng dính
Trong ánh sáng kỳ quặc của chiếc đèn pin mất kiểm soát âm cực
Ông ta bịt tai mình bằng hai chiếc ly giấy
Trong âm thanh rè rè kỳ quặc từ máy xi đi cũ rích
Ông ta đập trứng
Lòng trắng lây nhây lòng đỏ cháy rực ly thủy tinh cáu bẩn
Mặt trời vỡ khi ông ta nuốt lòng đỏ vào bụng
Tự dưng ông ta tỏa sáng
Hả hê nhìn vỏ trứng nát
Ngỡ mình được sinh ra lần thứ hai
Lăng xăng tặng hoa hồng cho mọi người
Nhưng ai nấy đã đi hết rồi
Ông ta tỏa sáng một mình
Trong ánh sáng kỳ quặc của chiếc đèn pin mất kiểm soát âm cực
2001
Con quấn chiếu
Nằm cuộn như con quấn chiếu
Cảm xúc cũng quấn chiếu
Đừng đụng vào tôi
Đừng đụng vào tôi!
Đá tảng rơi trước mắt nhẹ tênh
Một hạt cát sà buốt óc
Rúm tịt
Chân chằng chịt
Cắt hết chân đi!
2002
Hành xác và thử nghiệm
Tôi nhốt tôi trong bọc đen
Cả thế giới không thể nhìn thấy tôi
Tìm cảm giác khi hơi thở đứt mà không ai biết
Bọc đen đầy hơi thở căng cứng
Khi! vỡ tun! g sẽ thoát ra mùi gì?
Tôi nhốt tôi trong bọc trắng
Cả thế giới nhìn thấy đường gân tôi trên gương mặt
Tìm cảm giác được thương hại khi chết
Bọc trắng đầy mồ hôi mờ
Khi vỡ tung sẽ thoát ra mùi gì?
Mưa rơi lên bọc trắng
Mưa rơi lên bọc đen
Có gì khác?
Suỵt
Im lặng!
Hãy bịt tai nghe
Hãy bịt mũi ngửi
Hãy nhắm mắt nhìn
Rất khác!
2003
Cô ta môi hồng
Xương sườn ướt nhẹp
Cô ta môi hồng
Cô ta môi hồng
Cô ta môi hồng
Mồ hôi mặn hay ngọt?
Cơ thể lỏng ra
Xương sườn cương cứng
Đứng bằng một chân
Cô ta môi hồng
Cơ thể tràn ra
Ánh đèn đốt da khô
Điều khiển những tư thế căng xương sườn quái đản bằng ý nghĩ
Cô ta môi hồng
Trị liệu tâm hồn bằng cách hành xác
Cho đến khi kiệt sức
Cô ta môi hồng
Cô ta môi hồng
Cô ta môi hồng…
Kyoto 8.2002
Bay
Fasten seat belt while seated
Trên tất cả máy bay
Đều đọc thấy hàng chữ ấy
Chưa đủ
Tiếp viên sẽ nhắc đi nhắc lại:
Xin vui lòng cài chặt dây an toàn
Thắt bụng mình vào một chiếc ghế xa lạ
Và lơ lửng trên trời
Đâm đâm tầng mây
Mọi người trên hành tinh di chuyển
Một cách thụ động
Và ngớ ngẩn đần độn
Nhớ đến giấc mơ của nhân loại
Ước làm chim
Sải cánh bay…
2003
Nguồn:
Phòng trắng
Tôi trong phòng t! rắng
Tại sao nhìn tôi hằn học
Tôi trong phòng trắng
Tại sao õng ẹo với tôi
Tại sao cầm tay tôi rồi giật giật
Tôi trong phòng trắng
Tại sao uống nước mắt tôi
Tại sao cài tóc tôi vào lược
Tôi trong phòng trắng
Tại sao bẹo má tôi
Tại sao rót đầy bia vào giày tôi
Tôi kêu gào
Không ai nghe thấy tôi
Không ai nhìn thấy môi tôi cử động
Tôi trong phòng trắng
Tại sao giận dữ với tôi
Tại sao ném rau xanh vãi khắp người tôi
Tôi trong phòng trắng
Tại sao đi ngang qua tôi mà không thèm nhìn
Tại sao làm cho tôi thương tổn
Tôi trong phòng trắng
Không ai nhìn thấy tôi
Không ai nhìn thấy
phòng trắng
Tôi cũng không nhìn thấy tôi
Tôi cũng trắng như phòng trắng
Tại sao tôi lại trắng và lại trong phòng trắng
Đó mới chính là câu hỏi phải được hỏi ngay từ đầu
Nhưng vì đầu tôi cũng trắng nên tôi không có câu trả lời.
2003
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét